Επαφές και παρεμβάσεις του Οικουμενικού Πατριάρχη στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Davos

Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του Παγκοσμίου Οικονομικού Φόρουμ, στο Νταβός της Ελβετίας, χθες, Πέμπτη, 23 Ιανουαρίου 2020, ημέρα κατά την οποία ο Οικουμενικός Πατριάρχης είχε πλήθος επαφών και συμμετείχε σε εξαιρετικά σημαντικές συζητήσεις στο επίκεντρο των οποίων βρέθηκε το οικολογικό πρόβλημα και το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής. Ήταν η τρίτη φορά που ο Παναγιώτατος έλαβε μέρος στο World Economic Forum, που διεξάγεται στην Ελβετική πόλη, και στο οποίο φέτος συμμετείχαν 3000 σύνεδροι από 117 χώρες, μεταξύ των οποίων ήταν και 53 αρχηγοί Κρατών. 

Το μεσημέρι ο Οικουμενικός Πατριάρχης παρακολούθησε την τράπεζα διάλογου με θέμα, “Αναζητώντας ένα Πράσινο New Deal”, στην οποία συμμετείχε ο Πρωθυπουργός της Ελλάδος Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός χαιρέτισε εγκαρδίως τον Παναγιώτατο και δημόσια αναφέρθηκε στις οικολογικές ευαισθησίες και τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει ο Οικουμενικός Πατριάρχης. Στο πάνελ συμμετείχαν επίσης ο Πρωθυπουργός της Ολλανδίας Mark Rutte, καθώς και ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία Frans Timmermans. 

Το απόγευμα ο Οικουμενικός Πατριάρχης συμμετείχε σε ευρεία συζήτηση με θέμα, “Μία πλατφόρμα για την Κοινότητα του ενός τρισεκατομμυρίου δένδρων” - ένα πρόγραμμα, το οποίο υποστήριξε και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump. Στη συζήτηση αυτή ο Παναγιώτατος ανέφερε το παράδειγμα του νέου Αγίου της Εκκλησίας μας, Οσίου Αμφιλοχίου της Πάτμου, ο οποίος στην εξομολόγηση αντί άλλων επιτιμίων επέβαλλε στους Χριστιανούς να φυτεύουν συγκεκριμένο αριθμό δένδρων και τους προέτρεπε να αγαπούν και να προστατεύουν την φύση. Η περίπτωση αυτή, του Αγίου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, έκανε μεγάλη εντύπωση στους πολλούς συμμετέχοντες συνέδρους. Να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης θεματικής συζητήθηκαν οι τρόποι υλοποίησης της Πλατφόρμας, οι δυνατότητες αναδάσωσης και οι λύσεις των οικολογικών προβλημάτων, και των συνεπειών τους, με βάση την ίδια την φύση. 

Το βράδυ ο Οικουμενικός Πατριάρχης πραγματοποίησε ομιλία κατά τη διάρκεια επισήμου δείπνου το οποίο παρέθεσαν από κοινού ο κ.André Hoffman, του MAVA Fondation, το WWF International και το World Economic Forum. 

“Η Εκκλησία μας, η Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, είναι ευρέως γνωστή για τις οικολογικές της πρωτοβουλίες. Μία από τις πιο έντονες αγωνίες μας κατά τη διάρκεια της σχεδόν τριακονταετούς Πατριαρχικής διακονίας μας, ήταν η ευαισθητοποίηση κάθε ανθρώπου για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και για τις συνέπειες που προκύπτουν από τη συνεχιζόμενη υποβάθμιση της φύσης, αλλά και η καλλιέργεια οικολογικής συνείδησης. Η οικολογική μας δέσμευση απορρέει από την ίδια την ουσία της πίστης μας. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η θεολογική μας διδασκαλία για τη σχέση μεταξύ του Ανθρώπου και της Δημιουργίας μπορεί όχι μόνο να βοηθήσει στην ανακάλυψη κρυφών διαστάσεων της οικολογικής κρίσης, αλλά και να αποκαλύψει δυνατότητες αντιμετώπισής της. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ήταν το πρώτο που υπογράμμισε τις πνευματικές και ηθικές διαστάσεις του οικολογικού προβλήματος, επισημαίνοντας τη σημασία της συμβολής της θρησκείας στην αντιμετώπισή του”, τόνισε ο Παναγιώτατος στην ομιλία του και πρόσθεσε: 

“Η οικολογική κρίση αντικατοπτρίζει ένα ανθρωπολογικό αδιέξοδο, την πνευματική κρίση της σύγχρονης ανθρωπότητας και τις αντιφάσεις του ορθολογισμού, την αλαζονεία της επιστήμης και της τεχνολογίας, την απληστία της κτητικότητας («η προτεραιότητα του κατέχειν») και τα αδιέξοδα του οικονομισμού. Γι’ αυτό η λύση του οικολογικού προβλήματος δεν μπορεί να είναι μόνο ζήτημα της επιστήμης, της τεχνολογίας και της πολιτικής, αλλά και, ίσως πρωτίστως, θέμα ριζικής αλλαγής του τρόπου σκέψης, νέων αξιών, ενός νέου ήθους. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, λόγω του γεγονότος ότι κατά τις τελευταίες δεκαετίες, μια περίοδο σημαντικής επιστημονικής προόδου, βιώσαμε μια τεράστια καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος. Φαίνεται ότι η επιστημονική γνώση δεν αγγίζει το βάθος της ψυχής και του νου μας. Ο άνθρωπος γνωρίζει και εξακολουθεί να ενεργεί ενάντια στη γνώση του. Η γνώση δεν προκάλεσε τη μετάνοια, αλλά έφερε κυνισμό και άλλες εμμονές”.

Στη συνέχεια ο Οικουμενικός Πατριάρχης επεσήμανε ότι το πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μεμονωμένα από έναν οργανισμό ή έναν λαό, από την επιστήμη ή την τεχνολογία μόνο, αλλά απαιτείται συνεργασία όλων, καθώς το οικολογικό πρόβλημα αποκάλυψε με σαφήνεια ότι ο κόσμος μας αποτελεί μία ενότητα, και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε είναι κοινά. Για τον λόγο αυτό, επανέλαβε, απαιτείται μία πολυεπίπεδη κινητοποίηση, σύγκλιση απόψεων, κοινή προσπάθεια και δράση. “Συνεχώς επισημαίνουμε ότι τα οικολογικά και κοινωνικά προβλήματα αλληλοσυνδέονται και πρέπει να αντιμετωπίζονται από κοινού”, τόνισε ο Παναγιώτατος και πρόσθεσε ότι η προστασία της φύσης και η διακονία στον συνάνθρωπο δεν μπορούν να διαχωριστούν. “Αυτό που πιστεύουμε για τον κόσμο μας, για τη φύση και τους συνανθρώπους μας, θα καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφερόμαστε απέναντί τους. Είμαστε πεπεισμένοι ότι αυτή η 50η ετήσια συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ εδώ στο Νταβός αποτέλεσε ευκαιρία για έμπνευση, συζητήσεις και αλλαγή, και ενίσχυσε τον διάλογο και τη συνεργασία, προωθώντας περαιτέρω την πορεία μας για τη δημιουργία ενός βιώσιμου κόσμου, με συνοχή, για έναν Οίκο, το κοινό μας σπίτι, για όλους τους ανθρώπους και για όλα τα έμβια όντα”. 

Μεταξύ των συνδαιτυμόνων ήταν και ο πρώην Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Al Gore, που πρώτος είχε χαρακτηρίσει τον Παναγιώτατο, “Πράσινο Πατριάρχη”, κάτι που επανέλαβε στην ομιλία του, που ακολούθησε εκείνη του Πατριάρχου. Ο πρώην Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ πρότεινε μάλιστα να προμηθευτούν όλοι από ένα αντίγραφο της ομιλίας του Πατριάρχου Βαρθολομαίου και να την μελετήσουν. 

Ο Παναγιώτατος υπέγραψε και αφιέρωσε στον κ. Gore τον αναμνηστικό Τόμο που περιέχει όλες τις ομιλίες και τα μηνύματά του για το οικολογικό ζήτημα. Με την εκδήλωση αυτή ολοκληρώθηκε το Φόρουμ του Νταβός, που αποτελεί έναν παγκόσμιο θεσμό, ιδιαίτερα σημαντικό, και ο οποίος εόρτασε φέτος τα 50 χρόνια από την ίδρυσή του από τον Καθηγητή Klaus Sehwab, ηλικίας σήμερα 82 ετών. 

Στις φετινές εργασίες του WEF έβαλε εμφανώς τη σφραγίδα του το οικολογικό πρόβλημα και αυτό όχι τυχαία, αν λάβει κανείς υπ’ όψη του τα ακραία καιρικά φαινόμενα των τελευταίων ετών σε διάφορα σημεία του πλανήτη, με τις καταστρεπτικές συνέπειές τους, ιδιαιτέρως οδυνηρές για τους φτωχότερους και τις υποβαθμισμένες περιοχές.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης συμμέτοχος στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Davos

Ο ρόλος της θρησκευτικής Πίστης στη δημιουργία ενός κόσμου βιώσιμου με κοινωνική συνοχή, η αξία του διαλόγου ως του βασικού μέσου προς την κατεύθυνση αυτή, καθώς και η καταδίκη κάθε μορφής βίας και θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, αποτέλεσαν τους πυλώνες της κεντρικής ομιλίας του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, που πραγματοποίησε σήμερα, Τετάρτη, 22 Ιανουαρίου 2020, το απόγευμα, στο 50ο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ που διεξάγεται στο Νταβός της Ελβετίας. Ο Παναγιώτατος, που συμμετέχει κατόπιν προσκλήσεως των διοργανωτών, βρίσκεται στο Νταβός από τις 20 Ιανουαρίου και ήδη, εκτός από την σημερινή ομιλία του, έχει λάβει μέρος σε διάφορες Επιτροπές του Φόρουμ αλλά και σε παράλληλες εκδηλώσεις που γίνονται με αφορμή την φετινή επετειακή συνάντηση στο Νταβός. 

Η σημερινή ομιλία στην Ολομέλεια 

“Η πίστη μπορεί να επιτύχει την αποστολή της και να εκπληρώσει το ρόλο της συνοχής και της βιωσιμότητας μέσω του διαλόγου και της μαρτυρίας στον κόσμο”, σημείωσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης, στην ομιλία που πραγματοποίησε στην αγγλική γλώσσα, και πρόσθεσε: “Κατά τη διάρκεια της σχεδόν τριακονταετούς Πατριαρχικής διακονίας μας, έχουμε αγωνιστεί για την προώθηση του διαλόγου, τον οποίο θεωρούμε ως το πιο αποτελεσματικό μέσο αντιμετώπισης προβλημάτων. Ο διάλογος είναι μια χειρονομία και πηγή αλληλεγγύης, οδηγεί στην υπέρβαση των προκαταλήψεων και της δυσπιστίας, προωθεί την αμοιβαία εξοικείωση και εκτίμηση, και χτίζει το σεβασμό για την ετερότητα”. 

Ο Παναγιώτατος χαρακτήρισε τραγικό το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι τείνουν σήμερα να ταυτίζουν τη θρησκεία με την τρομοκρατία, τον πόλεμο και τη μισαλλοδοξία. 

“Σχεδόν κάθε μέρα ακούμε για βία στο όνομα της θρησκείας. Αυτή η τάση να προσδιορίζεται η θρησκεία με τις αρνητικές πτυχές της δυστυχώς ενισχύεται σήμερα μέσω των παρερμηνειών της θρησκείας, οι οποίες κυκλοφορούν ιδιαιτέρως μεταξύ των προοδευτικών διανοουμένων. Η άγνοια, η μισαλλοδοξία και η βία είναι η αποτυχία και όχι η ουσία της θρησκείας. Είναι τα σημάδια του φονταμενταλισμού και του εξτρεμισμού, τα οποία θεωρούν τη δική τους ιδεολογία και συμφέροντα ως αλήθεια που πρέπει να επιβληθούν στους άλλους. Ωστόσο, η πεποίθησή μας -όπως έχουμε διακηρύξει επανειλημμένα καθ 'όλη τη διάρκεια της Πατριαρχείας μας- είναι ότι κάθε έγκλημα που υποτίθεται ότι διαπράττεται στο όνομα του Θεού είναι στην πραγματικότητα ένα έγκλημα κατά του Θεού. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εργαζόμαστε για την καταπολέμηση του θρησκευτικού φονταμενταλισμού - "αυτής της έκφρασης της νοσηρής θρησκευτικότητας", όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας (Κρήτη, Ιούνιος 2016, § 17)”.

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του, την οποία παρακολούθησαν προσωπικότητες από όλο τον κόσμο, ο Παναγιώτατος υπογράμμισε ότι η ειρήνη και η δικαιοσύνη στον κόσμο δεν μπορούν να υπάρξουν χωρίς την συμβολή και την συνεργασία των θρησκειών. 

“Είναι υπερβολικά ουτοπικό να αναμένουμε ότι η αλληλεγγύη και η κοινωνική συνοχή μπορούν να επιτευχθούν μέσω της παγκοσμιοποίησης, της οικονομικής προόδου, του βελτιωμένου βιοτικού επιπέδου, της επιστήμης και της τεχνολογίας, της ψηφιακής επικοινωνίας και του Διαδικτύου. Ένας κόσμος ειρήνης και δικαιοσύνης δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τη συμβολή των μεγάλων πνευματικών δυνάμεων της ανθρωπότητας - δηλαδή των θρησκειών και της συνάντησης και της συνεργασίας τους. Επίσης, υπογραμμίσαμε επιμόνως ότι η κατανόηση των πεποιθήσεων και των αξιών των άλλων ανθρώπων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τον διάλογο και την ειρηνική συνύπαρξη. Η πίστη ενισχύει τη δέσμευση της ανθρώπινης δράσης και διευρύνει τη μαρτυρία μας για ελευθερία και δικαιοσύνη, παρέχοντας υποστήριξη στις προσπάθειές μας όταν φαίνεται να βρίσκονται σε αδιέξοδο”. 

Ο Παναγιώτατος σημείωσε ότι στο πλαίσιο αυτό το Οικουμενικό Πατριαρχείο πρωτοστάτησε σε οικουμενικές οργανώσεις, όπως το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, και υποστήριξε και προώθησε διμερείς διαλόγους με μη Ορθόδοξους Χριστιανούς, καθώς και με Μουσουλμάνους και Εβραίους στη Μέση Ανατολή και διεθνώς. 

“Αυτός ο διάλογος δεν συνεπάγεται την εγκατάλειψη ή την προδοσία της πίστης ή της παράδοσής του συμμετέχοντος, αλλά αντιθέτως τον ενθαρρύνει να μάθει να ζει σε αλληλεγγύη με όλους τους ανθρώπους, με τους οποίους μοιραζόμαστε αυτόν τον κόσμο. Πιστεύουμε ότι η κατάλληλη απάντηση στην παρούσα πολύπλευρη κρίση είναι η ανάπτυξη και η εδραίωση μιας κουλτούρας αλληλεγγύης. Η πεποίθησή μας πηγάζει από την ίδια την ουσία του Ευαγγελίου”. 

Υπενθύμισε μάλιστα ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο, με αφορμή και την οικονομική κρίση, είχε κηρύξει το 2013 σαν «Έτος παγκόσμιας αλληλεγγύης», δίνοντας έμφαση στην ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών που να διασφαλίζουν το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να απολαμβάνει τα βασικά αγαθά της ζωής. 

Ο Πατριάρχης, στη συνέχεια, τόνισε ότι ο δρόμος προς το μέλλον είναι ένα κοινό ταξίδι για όλους μας. “Χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλον, χρειαζόμαστε κοινούς στόχους, χρειαζόμαστε συνεργατικές προσπάθειες. Καλούμαστε να χτίσουμε γέφυρες με βάση την αγάπη και την κατανόηση και να μην οικοδομήσουμε τείχη διαίρεσης και αποκλεισμού που βασίζονται στον φόβο και την άγνοια. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο σας προσκαλεί να συμμετάσχετε σε αυτές τις προσπάθειες”. 

Σε άλλο σημείο ο Παναγιώτατος εξέφρασε την επιφύλαξή του όσον αφορά τον χαρακτηρισμό της σύγχρονης Ευρώπης ως «μεταχριστιανικής». 

“Το κοσμικό παρόν της Ευρώπης δεν μπορεί να διαχωριστεί από το παρελθόν της, το οποίο εμπνέεται και διαμορφώνεται από μια πολιτιστική κληρονομιά που επικεντρώνεται στον Χριστιανισμό. Πρέπει να δεχτούμε ότι η υποχώρηση αυτής της χριστιανικής συνείδησης στην Ευρώπη έχει τελικά αρνητικό αντίκτυπο στην ταυτότητα και την αυτογνωσία της Ευρώπης”. 

Αναφερόμενος στο τέλος της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου, το 1989, και στη δημιουργία ενός πολυκεντρικού κόσμου, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος επεσήμανε: 

“Σήμερα οι θρησκείες καλούνται να αναπτύξουν και να δώσουν προτεραιότητα στην ειρηνευτική τους δύναμη και τις ανθρωπιστικές τους αρχές, στην πολύτιμη πνευματική και ηθική τους κληρονομιά, καθώς και στη βαθιά ανθρωπολογική τους γνώση, που όλες ενισχύουν τη δέσμευση και τον αγώνα μας για την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Πίστη και θρησκεία μπορούν να διαδραματίσουν ζωτικό ρόλο στην ευαισθητοποίηση και στην προώθηση του διαλόγου και της συνεργασίας μεταξύ των ανθρώπων για τις σύγχρονες παγκόσμιες προκλήσεις. Και ποιος είναι ο τόπος και ο ρόλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας εν όψει της τρέχουσας κρίσης; Σε πολλά γεωπολιτικά πλαίσια παγκοσμίως, η Ορθοδοξία ήταν, είναι και θα συνεχίσει να είναι θρησκευτική μειονότητα με ένα παγκόσμιο μήνυμα και την κληρονομιά μιας μακράς ιστορικής παρουσίας. Σε περιοχές όπως η Μέση Ανατολή, η Νοτιοανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια, η Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη έχει διαμορφώσει το θρησκευτικό τοπίο για αιώνες ή και χιλιετίες. Οι προκλήσεις στο πλαίσιο αυτό είναι πραγματικές και επείγουσες. Ειδικά στη Μέση Ανατολή, η επιβίωση του Χριστιανισμού κρέμεται στην ισορροπία. Κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Συρία και της εξέγερσης του λεγόμενου «Ισλαμικού Κράτους», ειδησεογραφικές αναφορές και άρθρα μας υπενθύμιζαν τακτικά την πραγματικότητα των χριστιανών στη Μέση Ανατολή και τον συνεχή αγώνα τους να επιβιώσουν στην ίδια την περιοχή όπου γεννήθηκε ο Χριστιανισμός. Είναι σημαντικό για εμάς εδώ να καταλάβουμε ότι αυτοί οι Χριστιανοί είναι κάτι περισσότερο από έναν ιστορικό κρίκο με τον κόσμο του Ευαγγελίου. Είναι οι κληρονόμοι μιας μοναδικής πνευματικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και συμβόλου για την αξία και τον σεβασμό της θρησκευτικής πολυμορφίας παγκοσμίως”. 

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κατέληξε λέγοντας, μεταξύ άλλων, ότι ενώπιον της συγχρόνου διεθνούς κρίσεως, όλες οι θρησκευτικές κοινότητες πρέπει να ανανεώσουν το μήνυμά τους και να λειτουργήσουν ως θετική πρόκληση για τα άτομα και τους λαούς και να προσφέρουν ένα εναλλακτικό μοντέλο ζωής μέσα σε μια παγκοσμιοποιημένη κουλτούρα, “η οποία προσέφερε στην ανθρωπότητα πολύτιμα δώρα, αλλά την ίδια στιγμή μοιάζει να ωθεί τους ανθρώπους να ζουν για τον εαυτό τους, αγνοώντας τους άλλους, με τους οποίους πρέπει να μοιραστούν τον κόσμο”.

Προηγουμένως ο Παναγιώτατος είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Πρόεδρο του World Economic Forum Borge Brende, στον οποίο προσέφερε έναν αναμνηστικό ασημένιο δίσκο και εκδόσεις για το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ο κ.Brende είναι πρώην Υπουργός Περιβάλλοντος και αργότερα Εξωτερικών της Νορβηγίας.

Ομιλία στο “Interfaith Alliance” 

Νωρίτερα, ο Παναγιώτατος συμμετείχε σε κοινή συνέντευξη τύπου με άλλους θρησκευτικούς ηγέτες, ενώ το μεσημέρι απηύθυνε ομιλία που οργάνωσε ο διεθνής Οργανισμός “Interfaith Alliance”, μέλος του οποίου είναι ο Σεβ. Μητροπολίτης Γαλλίας Εμμανουήλ. 

Στην ομιλία του ο Παναγιώτατος, που πραγματοποιήθηκε στην αγγλική, αναφέρθηκε σε ορισμένες αρνητικές πτυχές της τεχνολογικής προόδου και τις συνέπειες που αυτές έχουν στην ζωή των ανθρώπων. Επανέλαβε δε τον σημαντικό ρόλο της Πίστης, η οποία, όπως είπε, ενισχύει τη δέσμευσή μας για ανθρώπινη δράση και διευρύνει τη μαρτυρία μας για ελευθερία, δικαιοσύνη και ειρήνη. “Φυσικά, η κριτική κατά της θεοποίησης της τεχνολογίας δεν σημαίνει απαραίτητα την απαξίωση των ωφέλιμων έργων επιστημονικής και τεχνολογικής προόδου. Γιατί μια τέτοια απόρριψη θα ισοδυναμούσε για εμάς με την άρνηση της ίδιας της πράξης της αναπνοής. Η επιστήμη και η τεχνολογία έχουν ανθρώπινη διάσταση και συμβάλλουν στη λύση των προβλημάτων της ανθρωπότητας σήμερα. Εντούτοις, τίποτα δεν ενισχύει την αλαζονεία του σύγχρονου ανθρώπου όσο η πίστη στην παντοδύναμη επιστήμη και τεχνολογία. Το μέλλον, όμως, δεν φαίνεται να ανήκει στον αυτο-χειροτονημένο «άνθρωπο-θεό», ο οποίος ως νέος «Προμηθέας» αγνοεί ή και καταργεί όρια και μέτρα, καθώς καταστρέφει τις συνθήκες ζωής στη γη. Η πραγματική πρόοδος δεν υπάρχει όταν υπονομεύεται ο άνθρωπος και η ελευθερία του και ο κόσμος του καταστρέφεται. Απορρίπτουμε την κυνική φράση «Δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση». Απορρίπτουμε τον ισχυρισμό ότι η μη συμμόρφωση με τις εντολές της παγκοσμιοποίησης και την «αυτονομία της οικονομίας» οδηγεί αναπόφευκτα στην επέκταση της φτώχειας και στις ανεξέλεγκτες κοινωνικές εξελίξεις και συγκρούσεις. Από τη σκοπιά μας, δίνουμε έμφαση στις λέξεις «αλληλεγγύη» και «συνεργασία». Δεν υπάρχει κανένα δίλημμα ούτε αμφιβολία οποιουδήποτε είδους όσον αφορά την ανάγκη κοινής δράσης μεταξύ τεχνολογίας, πολιτικής, οικονομίας και θρησκείας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην αυτόνομη λειτουργία τους - αποκλειστικά βάσει των δικών τους αρχών και κριτηρίων. Όσο οι δυνάμεις αυτές συνεχίζουν να αγνοούν η μία την άλλη, δεν μπορούν ποτέ πραγματικά να ωφελήσουν την ανθρωπότητα. Όλοι πρέπει να υπηρετήσουν τον άνθρωπο και τον κόσμο του. Στην πραγματικότητα, ενώ οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι σημαντικά στοιχεία, δεν είναι η ουσία ενός πολιτισμού. Ένας πολιτισμός κρίνεται από το αν το τελευταίο του σημείο αναφοράς είναι το ανθρώπινο πρόσωπο, σε σχέση με το αληθινό του προορισμό και την προστασία του κόσμου του”. 

Το απόγευμα ο Παναγιώτατος επισκέφθηκε εθιμοτυπικώς το Περίπτερο του Τουρκικού Ταμείου Αξιοποίησης Δημόσιας Περιουσίας (Türkiye Varlık Fonu), όπου τον υποδέχθηκε με θέρμη ο Πρόεδρος του, Zafer Sönmez, στελέχη του οργανισμού και Επιχειρηματίες. 

Την Τρίτη, 21 Ιανουαρίου, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος συμμετείχε σε τράπεζα διαλόγου για την κλιματική αλλαγή όπου αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου, κατά τα τελευταία 30 χρόνια, για την ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινότητας για την ανάγκη προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και της διαφύλαξης της Δημιουργίας του Θεού. 

Ο Παναγιώτατος, μεταξύ άλλων, επεσήμανε ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα και το χρονικό περιθώριο μετάθεσης των ευθυνών, δεν υπάρχει η δικαιολογία καμίας καθυστέρησης και προέτρεψε όλους να αλλάξουν στάση και να κατανοήσουν τον επείγοντα χαρακτήρα του ζητήματος της κλιματικής αλλαγής αλλά και τον αντίκτυπο των ενεργειών μας στη Δημιουργία αλλά και σε άλλους ανθρώπους. 

Την ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχου παρακολούθησε η κυρία Μαρέβα Γκραμπόβσκι-Μητσοτάκη, σύζυγος του Πρωθυπουργού της Ελλάδος Κυριάκου Μητσοτάκη, και η Πρέσβης της Ελλάδος στην Ελβετία Χαρά Σκολαρίκου. 

Το βράδυ της ίδιας ημέρας, ο Παναγιώτατος, πραγματοποίησε ομιλία σε δείπνο στο οποίο παρακάθισαν θρησκευτικοί ηγέτες που παρακολουθούν τις εργασίες του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.

Εκ του Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου

Έκκληση Βαρθολομαίου για τα οικολογικά προβλήματα και την κλιματική αλλαγή από το Davos

Φως Φαναρίου

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος μίλησε σήμερα, Τρίτη 21 Ιανουαρίου 2020, στη συνεδρίαση της Επιτροπής για τα οικολογικά προβλήματα και την κλιματική αλλαγή, στο Παγκόσμιο Οικονομικό Forum του Davos και απήντησε στις ερωτήσεις που του υποβλήθηκαν. 

Αξίζει να σημειωθεί πως ο Οικουμενικός Πατριάρχης στο τέλος της ομιλίας του έκανε έκκληση στους ηγέτες του κόσμου, πολλοί εκ των οποίων τις ημέρες αυτές είναι παρόντες στο Davos συμμετέχοντες στο φόρουμ, να μη θέτουν τα οικονομικά συμφέροντα των χωρών του υπεράνω των πραγματικών συμφερόντων των ανθρώπων και των λαών, τα οποία συνδέονται με την προστασία του πλανήτη μας και με την υπερθέρμανσή του, συνέπεια της οποίας είναι τα ακραία καιρικά φαινόμενα των ημερών μας, πυρκαγιές, πλημμύρες κτλ. Τους κάλεσε ακόμη να σέβονται και να τηρούν τις διεθνείς συμφωνίες για το περιβάλλον, οι οποίες λαμβάνονται από κοινού για το καλό ολόκληρης της ανθρωπότητος.

Το πάνελ στο οποίο μίλησε ο Πατριάρχης παρακολούθησε η κα Μαρέβα Γκραμπόβσκι, σύζυγος του έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, καθώς και η πρέσβης της Ελλάδος στην Ελβετία κα Χαρά Σκολαρίκου.

Παραθέτουμε στη συνέχεια ολόκληρη την ομιλία του Πατριάρχου στα αγγλικά.

CLIMATE POLITICS IS LOCAL 

For over thirty years now, the Ecumenical Patriarchate has pioneered global and local awareness on climate change. This is not a matter of personal pride for the Orthodox Church and our own pastoral ministry. On the contrary, it is a matter of urgent priority. 

As a result, we have concentrated our efforts in mobilizing all faithful and people of good will, as well as all people of authority in all segments of society, to recognize and remember that our external actions are a reflection of our innermost attitudes. By the same token, what we witness in our world is an extension of what we want in our heart. 

So the question we would like to address to all this afternoon is: what do we really want in our heart and for our world?After all, we know what needs to be done and we know how it must be done. We have heard the facts; we have been made aware of the science; we surely envisage the future. Unlike previous generations, we have no excuse; we cannot claim that we did not know. Nevertheless, despite the information at our disposal, it is becoming abundantly clear that so little is unfortunately being done. 

This is because the crisis that we face has less to do with nature or the environment, and more to do with the way we perceive and treat the world. We are abusing the earth in an irresponsible and godless manner precisely because we look at it in this way. Unless we radically change the way we seethe world, unless we voluntarily transform our pattern of consumption, then we will continue dealing with symptoms, rather than with their causes. 

What we propose to you is that there is an enormous gap and an immense distance between the head, the heart, and the hands. It is a long and difficult journey from the head to the heart; and it is an even longer and rigorous journey from the heart to the hands. We are called to bridge that gap; to close that distance. 

It is of course comforting and promising to witness so many diverse categories of people – many of them here among us in Davos! – increasingly accepting the challenge and embracing the urgency of climate change.The fact that we are here today as concerned citizens and leaders makes us optimistic. However, we can no longer transfer the responsibility to others; we cannot afford to shift the blame elsewhere. There is no excuse for any delay. 

We have experimented with our world’s sustainability and exhausted our planet’s resources; we have exploited the earth and prematurely led species to extinction; what is worse, we have exposed the most vulnerable among us to the consequences of our reckless consumption of energy. 

In order to restore the balance of our planet, we need a spiritual worldview, which promotes humility, respect and solidarity. We must becomeconscious of the impact of our actions on creation and other people. We must direct our focus away from what we want to what is our duty and to what the planet needs. Otherwise, we are just entertaining convenient conversations and idle talk.

Distinguished guests, 

We believe that our planet unites us in a very unique way. The earth transforms the global into the profoundly local. Think about this: each one of us is different with regard to background and status, position and prestige, ideology and belief. Everyone in this room may hold a different conviction or opinion about the origin anddestiny of our world. All of us may disagree on social policyor political action. However, we all agree on the need to protect our world and its natural resources – which are neither infinite nor debatable – for future generations. 

So the earth makes everything local and personal. We are all in this together! We are all in the same boat! There is no place for indifference; and there is no time for indecision. Many of our world’s global and political leaders are among us. We urge them to be more ambitious in their legislation and more tenacious in their action. We ask them to take the proper measures with clarity and commitment. We encourage them to pay attention to the momentum on the grassroots level and the swelling protests around the world – not only by those suffering from the impact of climate change, but also by the youthimploring for their futureand calling for solidarity of generations. Their world – our world – is not negotiable! 

The world is waiting; the world is watching. We are responsible for our inadequate and inconsistent action. We are accountable for our role in the plight of refugees and our contribution to natural calamities. By some mysterious connection that we do not always understand (and sometimes choose to ignore), the earth reminds us of our vocation to protect our planet and its natural resources, of our obligation to preserve and sustain these for our neighbors and for future generations. We will be judged by the urgency with which we respond to the ecological crisis of our age. The earth has the resilience to heal, but only if we allow it to remain whole. 

Dear friends, 

We pray that the results of this panel and conversation will provide means to explore ways for bridging the untenable and unacceptable gap between theory and practice in our collective vocation and moral obligation to respond to climate change with a sense of priority, gravity, and sincerity. 

May God bless your noble efforts to care for His creation. 

Thank you for your attention.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης στο Συμπόσιο "Water in Times of Climate Change" (Άμστερνταμ, 6.11.2019)

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, ευρισκόμενος κατ' αυτάς στο Άμστερνταμ, συμμετείχε το βράδυ της 6ης Νοεμβρίου τρ. έ., με σχετική βαρυσήμαντη ομιλία του στο εκεί διοργανούμενο Συμπόσιο "Water in Times of Climate Change" από το VU Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ.

Water in times of climate change is one of the most compelling challenges societies worldwide have to meet: rising sea levels, desertification, shortage of drinking water and sanitation. In many ways our struggles with water will be crucial to the sustainability and viability of the earth. The symposium aims to build dialogues between activists, scientists, governments, businesses, NGO’s, and religions. It envisions to investigate issues related to water and climate change on interlocking dimensions: science, politics, economics, and religion. The symposium will address the challenges from the vantage point of three major urban areas: Cape Town, Jakarta and Amsterdam. The symposium will stimulate a holistic perspective in search of mutual understanding and shared languages for our common world.

Σκυλίσια ζωή

Φωτογραφίες: π. Παναγιώτης Καποδίστριας

Γάτες παντός καιρού αγαπησιάρες

Φωτο-αποτυπώσεις: π. Παναγιώτης Καποδίστριας

Ελαιο-σώματα {12ο μέρος}

Φωτογραφίες: π. Παναγιώτης Καποδίστριας

Για το βιβλίο "Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, εκφραστής του ορθόδοξου θεολογικού λόγου για το φυσικό περιβάλλον"

Βιβλιοπαρουσίαση: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΓΑΝΩΤΗΣ 

Περιοδικό ΣΥΝΑΞΗ, 151 (Ιούλιος - Σεπτέμβριος 2019) 104 εξ.

Πρωτοπρ. Παναγιώτης Καποδίστριας 

Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ΕΚΦΡΑΣΤΗΣ ΤΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Μορφωτικό Κέντρο Λόγου "Αληθώς", Ζάκυνθος 2014, σσ. 136.

Στο βιβλίο του αυτό (διπλωματική εργασία στη Σχολή Ανθρωπιστικών Σποδών του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου) ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας, Πρωτοπρεσβύτερος του Πατριαρχικού Θρόνου, πραγματεύεται με συστηματικό τρόπο και επιστημονική έρευνα τις δράσεις και τις προσπάθειες του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, προκειμένου να αναδείξει το θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος ως μείζον θεολογικό καθήκον της Ορθόδοξης Εκκλησίας. 

Ξεκινώντας με μια εισαγωγή για την κληρονομιά που παρέλαβε ο Πατριάρχης από τον προκαθήμενό του, Δημήτριο Α΄, παρουσιάζει στην αρχή συνοπτικά τις σημαντικότερες πατριαρχικές πρωτοβουλίες για το περιβάλλον καταγράφοντάς τις χρονολογικά και κατατάσσοντάς τις σε κατηγορίες, μαζί με τη θεολογική θεώρηση του θέματος.

Χωρισμένο σε τέσσερα κεφάλαια, αναφέρεται σε αντίστοιχες οπτικές του ζητήματος, βασισμένες σε ομιλίες, λόγους και ανακοινώσεις του Πατριάρχη Βαρθολομαίου, παραθέτοντας αυτούσια αποσπάσματα και κάνοντας γόνιμη κριτική, χρησιμοποιώντας εξαιρετικά πλούσια παραθέματα. Οι θεματικές που αναπτύσσονται είναι "Το θέμα της οικολογίας ως οικουμενική ευθύνη", "Το ευχαριστιακό και ασκητικό ήθος της Δημιουργίας", "Της θεολογίας, της οικολογίας και της επιστήμης", "Η πορεία από την Ορθοδοξία στην ορθοπραξία ως εφαρμοσμένη θεολογία του περιβάλλοντος". 

Τόσο η επιλογή των θεματικών αυτών, όσο και ο τρόπος παρουσίασης, ανάλυσης και σχολιασμού τους, εξασφαλίζουν στην εν λόγω διπλωματική εργασία τα εχέγγυα μιας αξιόλογης επιστημονικής μελέτης, καθώς είναι από τις πρώτες κιόλας γραμμές έκδηλη η πρόθεση του συγγραφέα η εργασία του αυτή να μην αποτελέσει απλή καταγραφή, αλλά να προσεγγίσει ακριβώς το ύφος και την ουσία των λόγων του Πατριάρχη Βαρθολομαίου, που διατυπώθηκαν γραπτώς ή εκφωνήθηκαν κατά την διάρκεια της 25ετούς και πλέον θητείας του στον πατριαρχικό θρόνο.

Με συνεχείς αναφορές και υποσημειώσεις τεκμηριώνεται η επιστημονικότητα της έρευνας αυτής, ενώ παράλληλα ο ζωντανός τρόπος γραφής κάνει την ανάγνωση ευχάριστη και ενδιαφέρουσα , ακόμα και για τους μη μυημένους σε επιστημονικές μελέτες αναγνώστες. Εξάλλου, όπως λέει και ο ίδιος ο συγγραφέας, στόχος του είναι να καταδειχθεί μέσα από την έρευνά του αυτή ότι "από την πλευρά της κορυφής της Ορθοδοξίας υπάρχει ανήσυχη ευαισθησία για τα πολυτραύματα του φυσικού περιβάλλοντος" και ότι "υψώνεται λόγος προφητικός από το ιερό κέντρο των Ορθοδόξων, ο οποίος απευθύνεται όχι αποκλειστικά προς τους θεσμικούς οικονομικούς ή κοινωνικούς ηγήτορες του σύγχρονου κόσμου, αλλά και προς τον κάθε άνθρωπο καλής θελήσεως..."

Στον επίλογό του ο συγγραφέας ερευνητής καταθέτει την προσωπική του αγωνία για τι μέλλει γενέσθαι πάνω στο συγκεκριμένο θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος μια αισιόδοξη προοπτική, εάν και εφόσον επικρατήσει το πνεύμα της ενσυναίσθησης και της ευθύνης μας απέναντι στη θεία δημιουργία- κάτι που προκύπτει τόσο από τη δική του οπτική, όσο και από αυτήν του Πατριάρχη Βαρθολομαίου, σύμφωνα με τα προσεκτικά επιλεγμένα αποσπάσματα που παρατίθενται αυτούσια στο βιβλίο. 

Στο Παράρτημα, τέλος, της εργασίας παρατίθεται ο λόγος του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου προς τους καθηγητές και τους μαθητές του Ζωγραφείου Λυκείου (1-3-2013) με θέμα "Διαλεκτική σχέση αξιών - Περιβαλλοντική κρίση", καθώς και η ακολουθία που "ποιήθηκε εκ του ιδίου του συγγραφέα με ανάθεση του μητροπολίτη Ζακύνθου Χρυσοστόμου (νυν Δωδώνης) προκειμένου να ψάλλεται κάθε χρόνο στις 5 Ιουνίου στα όρια της Ιεράς Μητροπόλεως Ζακύνθου".

The Ecumenical Patriarch and the Archbishop of Uppsala signed joint Op-Ed on Climate Justice

SEPTEMBER 28, 2019

In the next few days, Sweden will be visited by one of the leading lights of the Christian world: the Ecumenical Patriarch Bartholomew I of Constantinople, head of the second-largest Church community in the world: the Eastern Orthodox Church. His constant work for the wellbeing of the creation, the environment and the climate has resulted in him being known as the Green Patriarch. About ten years ago, he was among Time Magazine’s list of the world’s 100 most influential people. He has always insisted that ecological issues are basically also existential and spiritual issues, which is an insight that the western world has been slow to take on board.

Patriarch Bartholomew is now set to visit the Orthodox Metropolitanate of Sweden and all Scandinavia. He will also speak at the Church of Sweden’s General Synod. He co-signed together with Archbishop Antje Jackelén a joint “opposite the editorial page” on Climate Justice published in the famous newspaper Dagens Nyheter on 24 September 2019:

The church is a global network. It has a presence around the world that is almost unsurpassed by any other organisation or movement. The church has contact with other religions at all levels, and cooperates with a wide range of humanitarian organisations. It is in dialogue with world leaders, not least via the UN system. The church has a presence in many places around the world that are not readily accessible. During crises and disasters, the church is often there before they happen, while they are happening and long after the immediate relief work has been phased out. This is an obligation in an era in which the world must learn to live with the climate crisis and its consequences.

We know that those people who have contributed least to global warming are often those most severely affected by climate change. We know that social challenges such as poverty, migration and the global health situation are directly linked to environmental and climate issues. There is a need for climate justice. The issue is how we humans interact with the natural environment, of which we are a part. We therefore have to take action based on what feels most meaningful in our lives. We must therefore talk about the sacrifices that we can make together, so that our children and the children of others can have a future.

The climate crisis is exacerbated by lifestyles that make greed seem like a virtue. Resolving it will be difficult for as long as people and nature are viewed only from the perspective of economics and technology. Only when we actually distinguish between our needs and our desires can we achieve fair and just climate goals. When will we learn to say, “Enough is enough!”?

What we think about and feel about nature really matters. Is it a mechanism that simply keeps on rolling? An unlimited source of raw materials? Our recreation area? Our enemy? A place of endless harmony and balance? A system involving a constant battle for survival? How we relate to nature as creation reveals how we relate to the very basis of existence – which we call God.

The churches in the east and the west have developed somewhat differing points of focus with regard to humankind and creation. Put in simple terms, Western tradition has developed a deep trust in rationality and science. This has contributed to a demystifying of nature and humankind’s role in creation. Its secrets were dissolved in measurability. Humans came to understand themselves to be rulers of nature, rather than stewards who are responsible for and have to care for something that they do not actually own. The emphasis was put on humankind’s function. Theologians in the east have talked more about nature as a mystery that cannot be fully described, not even with the most excellent measuring instruments available in the world of science. Nature meets us and shows itself to us, but never fully. As humans, we are part of this mystery. Each human being is itself a miniature cosmos, a microcosm. Here, the relationshipis at the forefront. The western view has a tendency to see too little concreteness, and something romantic, in this approach. But the fact is that a full understanding of our role as human beings requires both perspectives: function and relationship, doing and being.

It is a characteristic of being human that we can have an in-depth understanding of ourselves based on the relationships in which we are involved: to ourselves, to each other, to the entire creation and to the ground of being itself. We can also gain a deep understanding of our mission as human beings, our function: why are we actually here?

As we face the climate crisis, we need to focus on rational action inspired by the best science available, while also needing to have an existential understanding of how and why we feel and act as we do. Destroying biodiversity, wrecking forests and wetlands, poisoning water, soil and air – all these are violations of our mission as human beings. Theology calls it a sin. This sin arises from our inability to see the earth as our home, a sacrament of community. Our natural environment unites all the people on earth with every living thing, in a way that transcends any differences in faiths and convictions that may exist between us humans. Experiencing the beauty of nature means a lot to us. But we are also created for another type of beauty: that people have quality of life, live in harmony with nature, meet in peace and help each other.

If we want to have an ecologically, socially, economically and spiritually sustainable approach to the world – which we must have – individual or commercial solutions will never be sufficient. This is why spiritual maturity is now required. Such maturity means being able to see the difference between what I want and what the world needs. It can understand that the climate crisis is rooted in human greed and selfishness. It can elevate us above fear, greed and fundamentally unhealthy ties.

If we want technological development, fair and just economic systems, ecological balance and social cohesion to work together to create a sustainable future on our earth, we also need a conversion, a new state of mind. A renewal of our humanity (in the dual sense of the word). It is not sufficient for us to only address the symptoms if we really want healing and wholeness.

Like Pope Francis, we are of the opinion that we are in urgent need of a humanism that is able to bring together different areas of knowledge, including economics, to form a more integrated and integrating vision. Science, politics, business, culture and religion – everything that is an expression of humankind’s dignity – need to work together to put our earthly home on a more stable footing. Real stature among leaders and rulers of various kinds becomes apparent when we in difficult times can maintain high moral principles and focus on the long-term common good. In these days, the bishops of the Church of Sweden will be issuing a bishops’ letter about the climate that highlights these issues in more detail.

The climate deadline is coming ever closer. Indecision and negligence are the language of death. We must choose life. Give the earth the opportunity to heal, so that it can continue to provide for us and so that people can live in a world characterised by fairness, justice and freedom.

Antje Jackelén, Archbishop of the Church of Sweden

Bartholomew I, Archbishop of Constantinople, and Ecumenical Patriarch

Source

Οικουμενικός Πατριάρχης προς Γ. Γραμματέα ΟΗΕ επ' ευκαιρία της Διεθνούς Συνόδου Κορυφής για την Κλιματική Δράση

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος με Μήνυμά του που απέστειλε προς τον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών Εξοχ. António Manuel de Oliveira Guterres, με την ευκαιρία της Διεθνούς Συνόδου Κορυφής του Ο.Η.Ε. για την Κλιματική Δράση,  παροτρύνει τον ίδιο και όλους τους ηγέτες της διεθνούς Κοινότητας να ενισχύσουν τη φιλοδοξία και να επιταχύνουν την πρόοδο “προς την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας των Παρισίων για την απανθρακοποίηση. Σας καλούμε επίσης να στοχεύσετε προς τον επιβεβλημένο καθαρό μηδενισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το συντομότερο δυνατόν, σύμφωνα με τις επιταγές της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή”. Επίσης ο Παναγιώτατος, γνωστός για τις πρωτοβουλίες του ευαισθητοποίησης της παγκόσμιας κοινότητας για την ανάγκη προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος ως μέρους της Δημιουργίας, με το Μήνυμά του ενθαρρύνει “τα οικονομικά ανεπτυγμένα κράτη του κόσμου να διευκολύνουν μια κοινωνικά δίκαιη και αποτελεσματική μετάβαση σε ένα πρότυπο ανάπτυξης που θα είναι περιβαλλοντικά βιώσιμο και φιλικό προς το κλίμα. Ενώ οι επενδύσεις μπορούν επίσης να φέρουν επιτυχημένα αποτελέσματα, εντούτοις δεν θα πρέπει να αγνοηθεί η αφιλοκερδής συμβολή προς την κατεύθυνση αυτή”.

Στο Μήνυμά του υπενθυμίζει ότι αυτή την χρονιά είναι η επέτειος των 30 ετών από την πρώτη Εγκύκλιο που εξέδωσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο για την προστασία του περιβάλλοντος και από τότε που αφιέρωσε την 1η Σεπτεμβρίου κάθε έτους ως την παγκόσμια ημέρα προσευχής για την προστασία της Δημιουργίας. 

“Φέτος συμπληρώνονται 30 χρόνια από την έκδοση της πρώτης εγκυκλίου του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την προστασία του περιβάλλοντος. Από τότε, το Βατικανό, η Αγγλικανική Κοινωνία, καθώς και το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών, έχουν αγκαλιάσει και υιοθετήσει την 1η Σεπτεμβρίου ως διεθνή ημέρα προσευχής για το περιβάλλον. Μέσω των εγκυκλίων μας, καλούμε την παγκόσμια κοινότητα να εργασθεί από κοινού για την σωτηρία του πλανήτη. Είμαστε πεπεισμένοι ότι οι κυβερνήσεις, τα πανεπιστήμια, οι επιχειρήσεις, η κοινωνία των πολιτών, οι πιστοί, και όλοι οι άνθρωποι καλής θελήσεως πρέπει να ενωθούν πίσω από την επιστήμη σε μια αποφασιστική και αρμονική προσπάθεια για την σωτηρία της δημιουργίας του Θεού από την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή, η οποία είναι πλέον πρωτοφανώς απειλητική για τον φυσικό κόσμο και την ανθρώπινη ζωή. Τώρα περισσότερο από ποτέ, η ανθρωπότητα πρέπει να σταθεί υπεράνω των πολιτισμικών και άλλων διαφορών - είτε πρόκειται για εθνικούς ή θρησκευτικούς διχασμούς, ιστορικές και κομματικές αντιπαλότητες, οικονομικά και προσωπικά συμφέροντα – ώστε να διασφαλίσει ένα λαμπρό μέλλον για τα παιδιά μας και για τις γενεές του μέλλοντος.”

Ακολουθεί το πλήρες πρωτότυπο κείμενο του Μηνύματος του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου:

Your Excellency António Manuel de Oliveira Guterres, Secretary-General of the United Nations,

     We are encouraged by the work that Your Excellency has done to combat climate change during your tenure as Secretary-General of the United Nations and look forward to the further advancement of the response of the international community to this crisis at the upcoming Climate Action Summit. This noble initiative has the potential to reinforce and enforce a solid framework for a post-carbon era along a socially just pathway to its consequent challenges. We are reminded of the nine symposia we hosted on the environment, two of which were co-hosted with your predecessor, His Excellency Kofi Annan.

      In view of the Climate Action Summit, we urge you and all leaders of the international community to increase the ambition and accelerate the progress toward meeting the decarbonization targets of the Paris Agreement, as well as to begin looking beyond to the Intergovernmental Panel on Climate Change’s indisputable imperative for net zero emissions as soon as possible. Furthermore, we encourage the world’s economically developed countries to provide the necessary financial support to developing countries in order to facilitate a socially equitable and efficient transition to an environmentally sustainable and climate-friendly course of development. While investment models can be successful, charitable giving must not be overlooked.

     This year marks the 30th Anniversary since the Ecumenical Patriarchate’s first encyclical on the protection of the environment. Along the way, the Vatican and the Anglican Communion, as well as the World Council of Churches, have embraced and endorsed September 1st as a global day of prayer for the environment. Through our annual encyclicals, we implore the global community to work together to save the planet. We are convinced that governments, universities, businesses, civil society, people of faith and all people of good will must unite behind science in a determined and harmonious effort to save God’s creation from human-induced climate change, which is now threatening the natural world and human livelihoods at an unprecedented scale. Now more than ever humanity must stand above all cultural and other differences – be they national or religious divisions, historic and partisan enmities, economic and personal interests – in order to ensure a bright future for our children and for generations yet to come.

     Finally, please know that our Greek Orthodox Archdiocese of America is in General Consultative Status through ECOSOC and represents the Orthodox Church at the United Nations. Thus, we are prepared to partner in advocacy for the protection of our precious environment.

     Thanking Your Excellency for your sincere consideration of our request, we convey to you our Patriarchal prayers and best wishes for the climate saving deliberations at the New York Summit on September 23, 2019.

At the Ecumenical Patriarchate, the tenth of September, 2019

Prayerfully yours,

✠ BARTHOLOMEW

Archbishop of Constantinople-New Rome

and Ecumenical Patriarch

6ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο «Οικολογική Θεολογία και Περιβαλλοντική Ηθική» στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης

«Η ορθόδοξος πίστις, η λατρευτική ζωή, το ευχαριστιακόν ήθος, η ασκητική απλότης, ο κοινοτικός τρόπος του βίου, εμπερικλείουν την μέριμναν διά την κτίσιν», επεσήμανε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος Α΄, στο Μήνυμά του, κηρύσσοντας τις εργασίες του 6ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου, με θέμα: «Οικολογική Θεολογία και Περιβαλλοντική Ηθική», το οποίο διοργανώνει το Ινστιτούτο Θεολογίας και Οικολογίας, Παράρτημα της ΟΑΚ. 

Το Συνέδριο που έχει τεθεί υπό την αιγίδα και ευλογία της Μητρός Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, θα διαρκέσει από τις 24 έως τις 27 Σεπτεμβρίου τ. έ., όπου και θα περατωθούν οι εργασίες του, στις εγκαταστάσεις της ΟΑΚ. Το Συνέδριο διοργανώνεται στο πλαίσιο της εβδομάδας για την προστασία του κλίματος, την κλιματική δικαιοσύνη και για ένα ασφαλές μέλλον για τις σημερινές και τις επόμενες γενιές, ενώ σε αυτό θα συμμετάσχουν επιφανείς επιστήμονες, εκπρόσωποι Χριστιανικών Εκκλησιών, Περιβαλλοντικών και Διεκκλησιαστικών Οργανισμών, Φορέων και Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, οι οποίοι θα συζητήσουν θέματα σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος και την κλιματική αλλαγή.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπενθύμισε τις δράσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου, οι οποίες «δεν υπήρξαν μία περιστασιακή αντίδρασις εις την σύγχρονον οικολογικήν κρίσιν, αλλά πηγάζουν από την θεολογίαν της», ενώ σε άλλο σημείο του Μηνύματός του, ο Παναγιώτατος τόνισε ότι «η οικολογική ευθύνη, η οικοφιλική συμπεριφορά, ο σεβασμός προς την ιερότητα και την ωραιότητα της δημιουργίας, είναι η σύγχρονος “κατηγορική προστακτική” διά σύνολον την ανθρωπότητα». 

Στη συνέχεια ο Οικουμενικός Πατριάρχης εξήρε για ακόμη μία φορά το έργο της ΟΑΚ, υπογραμμίζοντας πως αποτελεί «τόπος συναντήσεως, συνεργασίας και συμπνευματισμού, καλλιέργειας εμπιστοσύνης εις την δύναμιν του διαλόγου, της γνώσεως και της επιστήμης, του κοινού αγώνος διά την ειρήνην και την καταλλαγήν, πεδίον αναπτύξεως οικουμενικού πνεύματος και “βιωμένου οικουμενισμού”, αναδείξεως του πολιτισμικού, ηθικού και πνευματικού δυναμισμού της Ορθοδοξίας». 

Ολοκληρώνοντας το Μήνυμά του –το οποίο ανέγνωσε ο Γενικός Διευθυντής της ΟΑΚ, Δρ Κωνσταντίνος Ζορμπάς– ο Παναγιώτατος ευλόγησε τους Συνέδρους και ευχήθηκε κάθε επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου, συγχαίροντας την Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης για τη διοργάνωσή του. 

Τις εργασίες του Συνεδρίου χαιρέτησαν οι κ. Νικόλαος Καλογερής, Αντιπεριφερειάρχης Χανίων, ο οποίος ενημέρωσε τους παρευρισκομένους για τα τρέχοντα περιβαλλοντικά προγράμματα της Περιφέρειας και εξήρε τη μεγάλη προσφορά της Εκκλησίας στην ανάδειξη της κοινωνικής ευθύνης στο θέμα του περιβάλλοντος και κ. Ιωάννης Μαλανδράκης, Δήμαρχος Πλατανιά ο οποίος μνημόνευσε την αγαστή συνεργασία του Δήμου Πλατανιά με την ΟΑΚ ευχόμενος κάθε επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου. Χαιρετισμό απηύθυναν, επίσης, εκπρόσωποι του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (WCC), του Συμβουλίου Ευρωπαϊκών Εκκλησιών (CEC), του Οργανισμού Planta Europa, καθώς και ο Δρ Λουκάς Ανδριανός, πρώην συνεργάτης του Ιδρύματος, ευχαριστώντας την ΟΑΚ.

Εκ μέρους του Ιδρύματος μίλησε ο Γενικός Διευθυντής αυτού, Δρ Κωνσταντίνος Ζορμπάς, ο οποίος μετέφερε τον Χαιρετισμό του Σεβασμιωτάτου Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλοχίου και εμπνευσμένος από την Προς Διόγνητον Επιστολή (2ος αιώνας μ.Χ.), ανέλυσε την χριστιανική ανθρωπολογία και θεώρηση του κόσμου, μέσα από το Μήνυμα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τονίζοντας την ευθύνη όλων μας για τη διαφύλαξη της κτίσεως και παράλληλα υπογραμμίζοντας τη σπουδαία προσφορά του «Πράσινου Πατριάρχη». 

Ακολούθως, ο –υπεύθυνος εκ μέρους της ΟΑΚ– Επιστημονικός Συνεργάτης της ΟΑΚ και Υπεύθυνος του Ινστιτούτου Θεολογίας και Οικολογίας, Αντώνης Καλογεράκης, παρουσίασε συνοπτικά το έργο της Ακαδημίας, με έμφαση στις περιβαλλοντικές της δράσεις και με παράλληλη αναφορά στο Ινστιτούτο Θεολογίας και Οικολογίας (ΙΘΟ) και στο Ευρωμεσογειακό Κέντρο Νεότητας (ΕΚΝ). 

Οι συμμετέχοντες έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν Ιερές Μονές και αξιοθέατα της ευρύτερης περιοχής των Χανίων, καθώς και τοπικές επιχειρήσεις με βιολογικά προϊόντα.