Ο Βαρθολομαίος στην κατακα(η)μένη Πάρνηθα

(Ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου στην πολύπαθη Πάρνηθα,

16 Μαΐου 2008)

Ἀπό τό ὄμορφο καί οἰκολογικά σημαντικό βουνό τῆς Πάρνηθας, τό ὁποῖον πέρυσι ὑπέστη ἀνυπολόγιστη καταστροφή ἀπό τή φωτιά, ἀπευθύνουμε ὁλοκάρδια εὐχή καί προσευχή πρός τόν Πανάγαθο Θεό, ὥστε νά σταματήσῃ αὐτή ἡ δραματική πορεία τῆς ἀνθρωπότητας πρός τόν θάνατο κάθε ἄλλης μορφῆς ζωῆς στόν πλανήτη. Ἐκφράζουμε ἐπίσης τήν εἰλικρινῆ μας ἀγάπη καί εὐχές πρός ὅλους τούς πυροπλήκτους στήν Πελοπόννησο, τήν Εὔβοια, τό Πήλιο καί σέ κάθε γωνιά τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Μεσογείου. Ἡ ἀπώλεια δεκάδων συνανθρώπων μας κατέδειξε μέ τόν πλέον τραγικό τρόπο ὅτι ἡ καταστροφή τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος κρούει τόν κώδωνα κινδύνου καί γιά τόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο.
Τά δάση εἶναι πηγές ζωῆς. Ἰδιαιτέρως δέ γύρω ἀπό τίς μεγαλοπόλεις, ὅπως εἶναι ἡ Ἀθήνα, τά δασικά οἰκοσυστήματα ἀποτελοῦν κρίσιμους παράγοντες γιά τή διατήρηση δροσιᾶς, τήν μείωση τοῦ θορύβου, τό φιλτράρισμα τῆς ἀτμόσφαιρας ἀπό τούς ρύπους καί τήν κατακράτηση σκόνης. Πρωτίστως ὅμως τά δάση ἀποτελοῦν πηγή ἀπαράμιλλης φυσικῆς ὀμορφιᾶς καί τόπο ἐπαφῆς μας μέ τήν Θεία Δημιουργία.
Γιά τήν παράδοση τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, τά ὄρη καί τά δάση ἔχουν πολλές φορές ἀποτελέσει τόπους ἀναπομπῆς δοξολογιῶν πρός τόν Θεό. Ὡς θεία δημιουργία, ἀλλά καί ὡς πολύτιμα οἰκοσυστήματα καί ἐγγύηση γιά τήν ποιότητα ζωῆς ὅλων τῶν ἀνθρώπων, τά δάση μας χρήζουν ἀμέσου προστασίας. Ἰδιαιτέρως μάλιστα ὑπό τίς ἐξαιρετικά ἀντίξοες καιρικές συνθῆκες, πού ἡ ἐπιστημονική κοινότητα ἐκτιμᾶ ὅτι θά προκληθοῦν ἐκ τῆς ἤδη παρούσης κλιματικῆς ἀλλαγῆς, τά δάση μας καθίστανται ἀκόμη πιό εὐάλωτα καί χρήζουν ἀμέσων παρεμβάσεων, πού θά εὐνοήσουν τήν προσαρμογή τους σέ καταστάσεις μειωμένων βροχοπτώσεων, ξηρασίας καί ὑψηλῶν θερμοκρασιῶν.
Ὅπως ἄλλωστε μᾶς ἐδίδαξε καί ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἀφοῦ ὁ Θεός ἔκρινε πώς ἡ κτίση Του ἦταν «καλή λίαν», πῶς ὁ ἄνθρωπος τολμᾶ νά ἀναρωτηθῇ γιά τήν χρησιμότητα τῶν ζώων καί τῆς φύσεως (Ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος, Ὑπόμνημα εἰς τήν Γένεσιν, Ὁμιλία Ζ’ 4); Ἀπό ὅλα τά πλάσματα τῆς κτίσεως, μόνον ὁ ἄνθρωπος ἔχει προικισθεῖ μέ τήν ἱκανότητα τοῦ «λόγου», τῆς συνειδητῆς δηλαδή ἐπιλογῆς ἀνάμεσα στόν σεβασμό πρός τά περιβάλλοντα στοιχεῖα τοῦ φυσικοῦ κόσμου ἤ τήν κατάχρησή των. Ὑπό αὐτό λοιπόν τό πρῖσμα, ἡ Ἐκκλησία γρηγορεῖ, καλεῖ καί προσκαλεῖ κάθε ἄνθρωπο, κυρίως τούς πιστούς, νά ἐργάζονται καί νά φυλάττουν τήν ἐπίγειον δημιουργίαν καί νά μήν μετατραποῦν σέ ἀνευθύνους χρῆστες τοῦ φυσικοῦ μας κόσμου.
Ἡ μεγάλη ἐλπίδα βρίσκεται στή δική μας ἀλλαγή. Στή δική μας προσωπική στροφή πρός μία ἄλλη κατανόηση τῆς σχέσης μας μέ τόν φυσικό κόσμο. Ἄς θυμόμαστε κάθε μέρα πώς τά δάση, οἱ λίμνες, τά ποτάμια, οἱ θάλασσες καί ὅλα τά εἴδη ζωῆς δέν μᾶς ἀνήκουν. Δέν ἀποτελοῦν δικά μας παιγνίδια ἤ προσωπική μας περιουσία. Ἀποτελοῦν δημιουργία τοῦ Θεοῦ, τήν ὁποία ἐμεῖς ἔχουμε κληθεῖ νά φροντίσουμε καί νά προστατεύσουμε. Ἡ σημερινή περιβαλλοντική κρίση ἀποτελεῖ δυστυχῶς ἀπόδειξη ὅτι κληροδοτοῦμε στά παιδιά μας, στίς ἑπόμενες γενεές, ἕναν κόσμο τόν ὁποῖον δέν σεβαστήκαμε.
Μέ μεγάλη χαρά παρακολουθοῦμε τήν αὐξανόμενη οἰκολογική ἐγρήγορση τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας, ἡ ὁποία προεκλήθη ἀπό τήν ἄκρως λυπηρῆ καί ὀδυνηρή καταστροφή τοῦ προηγουμένου καλοκαιριοῦ. Χιλιάδες ἄνθρωποι ὅλων τῶν ἡλικιῶν, οἰκολογικές ὀργανώσεις, ἀλλά καί μέσα ἐνημερώσεως ἔχουν συστρατευθεῖ εἰς ἕναν καλόν ἀγῶνα προστασίας τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος. Συγχαίρουμε ὅλους ὅσοι ἔχουν ἀφιερώσει χρόνο καί προσωπική προσπάθεια στήν προστασία τοῦ περιβάλλοντος. Χαιρετίζουμε ὅσους δίνουν μάχη μέ τόν χρόνο γιά τήν ἀποκατάσταση τῶν καμένων περιοχῶν καί τήν ἀποφυγή ἄλλων καταστροφῶν, ὅπως ὁ ΣΚΑΙ καί ἡ Καθημερινή, τό WWF Ἑλλάς, τά κατά τόπους δασαρχεῖα καί οἱ φορεῖς διαχειρήσεως προστατευομένων περιοχῶν, ἡ Πυροσβεστική Ὑπηρεσία, ἡ τοπική αὐτοδιοίκηση καί ὅλες οἱ περιβαλλοντικές ὀργανώσεις.
Ἀπό αὐτήν τήν κορυφή τῆς πολύπαθης Πάρνηθας κάνουμε παναναθρώπινη ἔκκληση καί ἐκφράζουμε τήν ἐλπίδα ὅτι τά λάθη τοῦ παρελθόντος θά ἀποτελέσουν μάθημα καί ἔναυσμα γιά μία νέα ἀρχή ἀγάπης καί ἁρμονικῆς συμβιώσεως μέ τό φυσικό περιβάλλον.