Είναι, ίσως, σε όλους γνωστό πως εδώ και αρκετά χρόνια η Εκκλησία της Κύπρου όρισε όπως την πρώτη Κυριακή του Σεπτεμβρίου αναπέμπονται δεήσεις προς τον Θεόν «υπέρ του περιβάλλοντος ημάς στοιχείου και ευσταθείας πάσης της κτίσεως».
Παρακολουθώντας, πέραν του σοβαροτάτου εθνικού μας θέματος και των άλλων τοπικών προβλημάτων, την ανηλεή στις μέρες μας καταπάτηση και καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, το οικολογικό πρόβλημα, όπως τούτο είναι γνωστό, επιθυμούμε να εκθέσουμε τη θέση της Εκκλησίας, με σκοπό την ευαισθητοποίηση όλων επί του θέματος αυτού:
Η φύση, κατά την πίστη της Εκκλησίας μας, είναι δημιούργημα του Θεού, αφού Αυτόν ομολογούμε ως «ποιητήν ουρανού και γης, ορατών τε πάντων και αοράτων». Και όπως κάθε έργο είναι δηλωτικό και χαρακτηριστικό της προσωπικότητας του δημιουργού του, έτσι και η φύση, με το μεγαλείό της, διακηρύττει την «αΐδιον Αυτού δύναμιν και θειότητα». (Ρωμ. α΄ , 20).
Σε αντίθεση με τις ελληνικές–ειδωλολατρικές δοξασίες, σύμφωνα με τις οποίες η φύση συγκροτεί την πληρότητα του «είναι», χωρίς άλλο στόχο, παρά μόνο τον εαυτό της, κατά τη χριστιανική διδασκαλία, η φύση, ως έχουσα την αρχή της εκ του Θεού, έχει και προκαθορισμένο από Αυτόν σκοπό. Ο άνθρωπος, που κλήθηκε «εργάζεσθαι και φυλάσσειν» τον Παράδεισο, είναι επιφορτισμένος, κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας, να αναφέρει τη δημιουργία στο Δημιουργό, ώστε αυτή να σωθεί από τη φθορά και το θάνατο.
Παρόλο που ο άνθρωπος πήρε ευλογία για κυριαρχία πάνω στη γη, η κυριαρχία του αυτή φαίνεται, μέσα από την Αγία Γραφή, να έχει όρια. Μόνο ο Θεός έχει πλήρη κυριαρχία επί της όλης δημιουργίας και μόνο Αυτός είναι «Κύριος του ουρανού και της γης».
Ο άνθρωπος είναι εντεταλμένος αντιπρόσωπός Του, βοηθός Του στη διακυβέρνηση του κόσμου. Τίθενται σ’ αυτόν περιορισμοί για προστασία της φύσεως από τυχόν υπερβολές και καταχρήσεις του. Έτσι, δεν επιτρέπεται σ’ αυτόν να συλλαμβάνει ένα πτηνό, που προστατεύει τους νεοσσούς του (Δευτ. κβ΄, 6), ούτε και να φιμώνει ένα βόδι, που αλωνίζει (Δευτ. κε΄, 4). Ακόμη και η γη έχει το δικαίωμα κάθε επτά χρόνια να αναπαύεται (Λευϊτ. κε΄, 3-4).
Και η εντολή προς τον άνθρωπο, όπως, όταν χρησιμοποιεί τα ζώα για τροφή του, επιστρέφει το αίμά τους στο Θεό (Γεν. θ΄, 4-6), επισημαίνει το σεβασμό και το ευχαριστιακό πνεύμα, που θα πρέπει να επιδεικνύει ο άνθρωπος κατά τη χρήση της δημιουργίας.
Κατά τα τελευταία χρόνια ο άνθρωπος, δυστυχώς, έχασε την αίσθηση του μέτρου, ξεπέρασε τα όριά του και ενεργεί αυθαίρετα ως εξουσιαστής και καταπατητής της δημιουργίας του Θεού.
Δεν αρκέστηκε στη χρήση. Προχώρησε στην κατάχρηση. Παρατηρείται, έτσι, σήμερα ένας βιασμός της φύσεως για ικανοποίηση όχι βασικών αναγκών, αλλά μιας σειράς ορέξεων και επιθυμιών του ανθρώπου, τις οποίες ενθαρρύνει ο τρόπος ζωής και η φιλοσοφία της καταναλωτικής κοινωνίας.
Κατά τον Απόστολο Παύλο, όλη η κτίση, μετά την πτώση, «συστενάζει και συνωδίνει» (Ρωμ. η΄, 22). Πολύ περισσότερο σήμερα αυτή άρχισε να διαμαρτύρεται για τη μεταχείριση, της οποίας τυγχάνει από τον άνθρωπο, και να τον εκδικείται.
Η υπεράντληση πετρελαίων και η υπέρ το δέον εξόρυξη μετάλλων και μεταλλευμάτων, που είναι μη ανανεώσιμα υλικά, θέτουν σε κίνδυνο την επιβίωση των μελλοντικών γενεών. Η υπέρμετρη ξύλευση και ο εμπρησμός δασικών εκτάσεων, με σκοπό την οικονομική εκμετάλλευση και το τσιμέντωμα των νέων περιοχών, οδηγεί σε διάβρωση του εδάφους και σε όξυνση των προβλημάτων της ανομβρίας στον πλανήτη μας.
Και από την άλλη, τα απόβλητα των ανεξέλεγκτων βιομηχανιών, οι ρύποι, που εκλύονται στην ατμόσφαιρα, οδηγούν όχι μόνο στην καταστροφή των μνημείων των προηγούμενων πολιτισμών, δια της όξινης βροχής, αλλά και στην εξαφάνιση πολλών ειδών, με τη μόλυνση των ποταμών και των υπογείων υδάτων, και στην πρόκληση με τη διευρυνόμενη οπή του όζοντος, με το φαινόμενο του θερμοκηπίου και με την άλλη δηλητηρίαση της ατμόσφαιρας, ποικίλων ασθενειών στον άνθρωπο.
Αν επιμετρήσει κανείς και την επιβάρυνση του περιβάλλοντος, με την καθημερινή απόρριψη πλαστικών και άλλων μη βιοαποικοδομούμενων υλικών, καθώς και τον κίνδυνο των πυρηνικών αποβλήτων, καταλαβαίνει ότι η κατάσταση τείνει να γίνει ανεξέλεγκτη.
Και αν συνεχίσουμε με τους ίδιους ρυθμούς και τον ίδιο τρόπο ζωής, σύντομα θα καταβάλουμε το τίμημα της αλαζονείας μας, που θα είναι η καταστροφή του πλανήτη μας.
Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,
Ως Χριστιανοί δεν μπορούμε να μείνουμε αδιάφοροι μπροστά στην καταστροφή της υλικής δημιουργίας του Θεού, που συντελείται στις μέρες μας. Θα πρέπει και ατομικά, αλλά και συλλογικά, να αλλάξουμε νοοτροπία και να σταματήσουμε την αλόγιστη και καταστρεπτική εκμετάλλευση της φύσεως.
Η φύση δεν μας ανήκει, για να την καταστρέφουμε, ούτε και να την εκμεταλλευόμαστε εγωιστικά. Μας παραχωρήθηκε, για να την αξιοποιούμε με σωφροσύνη και να την προστατεύουμε.
Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι η φύση, ως δημιούργημα του Θεού, είναι έκφραση του προσώπου Του και φορέας της βούλησής Του. Και όποιος αγαπά και σέβεται το Θεό, θα πρέπει να συμπεριφέρεται αγαπητικά όχι μόνο προς τους ανθρώπους, αλλά και προς ολόκληρη τη φύση.
Δεν θα πρέπει, εξάλλου, να ξεχνούμε και την εσχατολογική προοπτική, με την οποία οι Χριστιανοί οφείλουμε να αντικρύζουμε το οικολογικό πρόβλημα. Άνθρωπος και κτίση συμπορεύονται προς την αναδημιουργία και την αρχέγονη κατάσταση του παραδείσου, όπου ούτε αλληλοαποκλείονται, ούτε ανταγωνίζονται, αλλά συνυπάρχουν σε μία θαυμαστή ενότητα ζωής.
Βέβαιοι ότι όλοι κατανοείτε την κρισιμότητα του οικολογικού προβλήματος, όπως τούτο εξελίσσεται επικίνδυνα σήμερα, πιστεύουμε ότι θα αναλάβετε κάθε προσπάθεια, στο μέτρο των δυνατοτήτων σας, και ότι θα προβείτε σε όλες τις ενδεδειγμένες ενέργειες, προκειμένου να σωθεί η φυσική δημιουργία. Είναι τούτο, εκτός των άλλων, και μία απαραίτητη προϋπόθεση, για να μπορέσουμε τόσο εμείς, όσο και τα παιδιά μας, να ζήσουμε υγιεινά στον πλανήτη, που η αγαθότητα του Θεού μας δώρισε για κατοικία μας.
Παρακολουθώντας, πέραν του σοβαροτάτου εθνικού μας θέματος και των άλλων τοπικών προβλημάτων, την ανηλεή στις μέρες μας καταπάτηση και καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, το οικολογικό πρόβλημα, όπως τούτο είναι γνωστό, επιθυμούμε να εκθέσουμε τη θέση της Εκκλησίας, με σκοπό την ευαισθητοποίηση όλων επί του θέματος αυτού:
Η φύση, κατά την πίστη της Εκκλησίας μας, είναι δημιούργημα του Θεού, αφού Αυτόν ομολογούμε ως «ποιητήν ουρανού και γης, ορατών τε πάντων και αοράτων». Και όπως κάθε έργο είναι δηλωτικό και χαρακτηριστικό της προσωπικότητας του δημιουργού του, έτσι και η φύση, με το μεγαλείό της, διακηρύττει την «αΐδιον Αυτού δύναμιν και θειότητα». (Ρωμ. α΄ , 20).
Σε αντίθεση με τις ελληνικές–ειδωλολατρικές δοξασίες, σύμφωνα με τις οποίες η φύση συγκροτεί την πληρότητα του «είναι», χωρίς άλλο στόχο, παρά μόνο τον εαυτό της, κατά τη χριστιανική διδασκαλία, η φύση, ως έχουσα την αρχή της εκ του Θεού, έχει και προκαθορισμένο από Αυτόν σκοπό. Ο άνθρωπος, που κλήθηκε «εργάζεσθαι και φυλάσσειν» τον Παράδεισο, είναι επιφορτισμένος, κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας, να αναφέρει τη δημιουργία στο Δημιουργό, ώστε αυτή να σωθεί από τη φθορά και το θάνατο.
Παρόλο που ο άνθρωπος πήρε ευλογία για κυριαρχία πάνω στη γη, η κυριαρχία του αυτή φαίνεται, μέσα από την Αγία Γραφή, να έχει όρια. Μόνο ο Θεός έχει πλήρη κυριαρχία επί της όλης δημιουργίας και μόνο Αυτός είναι «Κύριος του ουρανού και της γης».
Ο άνθρωπος είναι εντεταλμένος αντιπρόσωπός Του, βοηθός Του στη διακυβέρνηση του κόσμου. Τίθενται σ’ αυτόν περιορισμοί για προστασία της φύσεως από τυχόν υπερβολές και καταχρήσεις του. Έτσι, δεν επιτρέπεται σ’ αυτόν να συλλαμβάνει ένα πτηνό, που προστατεύει τους νεοσσούς του (Δευτ. κβ΄, 6), ούτε και να φιμώνει ένα βόδι, που αλωνίζει (Δευτ. κε΄, 4). Ακόμη και η γη έχει το δικαίωμα κάθε επτά χρόνια να αναπαύεται (Λευϊτ. κε΄, 3-4).
Και η εντολή προς τον άνθρωπο, όπως, όταν χρησιμοποιεί τα ζώα για τροφή του, επιστρέφει το αίμά τους στο Θεό (Γεν. θ΄, 4-6), επισημαίνει το σεβασμό και το ευχαριστιακό πνεύμα, που θα πρέπει να επιδεικνύει ο άνθρωπος κατά τη χρήση της δημιουργίας.
Κατά τα τελευταία χρόνια ο άνθρωπος, δυστυχώς, έχασε την αίσθηση του μέτρου, ξεπέρασε τα όριά του και ενεργεί αυθαίρετα ως εξουσιαστής και καταπατητής της δημιουργίας του Θεού.
Δεν αρκέστηκε στη χρήση. Προχώρησε στην κατάχρηση. Παρατηρείται, έτσι, σήμερα ένας βιασμός της φύσεως για ικανοποίηση όχι βασικών αναγκών, αλλά μιας σειράς ορέξεων και επιθυμιών του ανθρώπου, τις οποίες ενθαρρύνει ο τρόπος ζωής και η φιλοσοφία της καταναλωτικής κοινωνίας.
Κατά τον Απόστολο Παύλο, όλη η κτίση, μετά την πτώση, «συστενάζει και συνωδίνει» (Ρωμ. η΄, 22). Πολύ περισσότερο σήμερα αυτή άρχισε να διαμαρτύρεται για τη μεταχείριση, της οποίας τυγχάνει από τον άνθρωπο, και να τον εκδικείται.
Η υπεράντληση πετρελαίων και η υπέρ το δέον εξόρυξη μετάλλων και μεταλλευμάτων, που είναι μη ανανεώσιμα υλικά, θέτουν σε κίνδυνο την επιβίωση των μελλοντικών γενεών. Η υπέρμετρη ξύλευση και ο εμπρησμός δασικών εκτάσεων, με σκοπό την οικονομική εκμετάλλευση και το τσιμέντωμα των νέων περιοχών, οδηγεί σε διάβρωση του εδάφους και σε όξυνση των προβλημάτων της ανομβρίας στον πλανήτη μας.
Και από την άλλη, τα απόβλητα των ανεξέλεγκτων βιομηχανιών, οι ρύποι, που εκλύονται στην ατμόσφαιρα, οδηγούν όχι μόνο στην καταστροφή των μνημείων των προηγούμενων πολιτισμών, δια της όξινης βροχής, αλλά και στην εξαφάνιση πολλών ειδών, με τη μόλυνση των ποταμών και των υπογείων υδάτων, και στην πρόκληση με τη διευρυνόμενη οπή του όζοντος, με το φαινόμενο του θερμοκηπίου και με την άλλη δηλητηρίαση της ατμόσφαιρας, ποικίλων ασθενειών στον άνθρωπο.
Αν επιμετρήσει κανείς και την επιβάρυνση του περιβάλλοντος, με την καθημερινή απόρριψη πλαστικών και άλλων μη βιοαποικοδομούμενων υλικών, καθώς και τον κίνδυνο των πυρηνικών αποβλήτων, καταλαβαίνει ότι η κατάσταση τείνει να γίνει ανεξέλεγκτη.
Και αν συνεχίσουμε με τους ίδιους ρυθμούς και τον ίδιο τρόπο ζωής, σύντομα θα καταβάλουμε το τίμημα της αλαζονείας μας, που θα είναι η καταστροφή του πλανήτη μας.
Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,
Ως Χριστιανοί δεν μπορούμε να μείνουμε αδιάφοροι μπροστά στην καταστροφή της υλικής δημιουργίας του Θεού, που συντελείται στις μέρες μας. Θα πρέπει και ατομικά, αλλά και συλλογικά, να αλλάξουμε νοοτροπία και να σταματήσουμε την αλόγιστη και καταστρεπτική εκμετάλλευση της φύσεως.
Η φύση δεν μας ανήκει, για να την καταστρέφουμε, ούτε και να την εκμεταλλευόμαστε εγωιστικά. Μας παραχωρήθηκε, για να την αξιοποιούμε με σωφροσύνη και να την προστατεύουμε.
Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι η φύση, ως δημιούργημα του Θεού, είναι έκφραση του προσώπου Του και φορέας της βούλησής Του. Και όποιος αγαπά και σέβεται το Θεό, θα πρέπει να συμπεριφέρεται αγαπητικά όχι μόνο προς τους ανθρώπους, αλλά και προς ολόκληρη τη φύση.
Δεν θα πρέπει, εξάλλου, να ξεχνούμε και την εσχατολογική προοπτική, με την οποία οι Χριστιανοί οφείλουμε να αντικρύζουμε το οικολογικό πρόβλημα. Άνθρωπος και κτίση συμπορεύονται προς την αναδημιουργία και την αρχέγονη κατάσταση του παραδείσου, όπου ούτε αλληλοαποκλείονται, ούτε ανταγωνίζονται, αλλά συνυπάρχουν σε μία θαυμαστή ενότητα ζωής.
Βέβαιοι ότι όλοι κατανοείτε την κρισιμότητα του οικολογικού προβλήματος, όπως τούτο εξελίσσεται επικίνδυνα σήμερα, πιστεύουμε ότι θα αναλάβετε κάθε προσπάθεια, στο μέτρο των δυνατοτήτων σας, και ότι θα προβείτε σε όλες τις ενδεδειγμένες ενέργειες, προκειμένου να σωθεί η φυσική δημιουργία. Είναι τούτο, εκτός των άλλων, και μία απαραίτητη προϋπόθεση, για να μπορέσουμε τόσο εμείς, όσο και τα παιδιά μας, να ζήσουμε υγιεινά στον πλανήτη, που η αγαθότητα του Θεού μας δώρισε για κατοικία μας.
Διάπυρος προς Θεόν ευχέτης
† Ο Κύπρου Χρυσόστομος
† Ο Κύπρου Χρυσόστομος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου