Του Γιώργου
Λιάλιου
Εφημερίδα Η
Καθημερινή / 29.9.2012
Τι συμβαίνει στη Ζάκυνθο; Οι
πυρκαγιές των τελευταίων ετών φαίνεται ότι καίνε διαδοχικά τις δυτικές περιοχές
του νησιού και συνδυάζονται πάντα με πυρκαγιές - αντιπερισπασμούς κοντά σε
κατοικημένες περιοχές. Για ποιο λόγο; Οι εκτιμήσεις ποικίλλουν, αλλά το αποτέλεσμα
παραμένει το ίδιο: αν η Ζάκυνθος δεν προστατευθεί επαρκώς, τα δάση της
κινδυνεύουν να αποτελέσουν παρελθόν, μέσω της σταδιακής αλλαγής χρήσης τους ή
της ερημοποίησης μεγάλων περιοχών.
«Η Ζάκυνθος είναι ένα νησί που
υποφέρει από δασικές πυρκαγιές ήδη από τις δεκαετίες του '70 και του '80, αλλά
η φύση είχε τις ικανότητες να αντιστέκεται, να καταλαμβάνει και να πρασινίζει
ξανά τις πλαγιές και ρεματιές του νησιού» εξηγεί στην «Κ» ο κ. Κώστας
Ποϊραζίδης, επιστημονικός συνεργάτης του δασικού προγράμματος της
περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF.
«Η κατάσταση άλλαξε από το 2009,
όταν μέσα σε δύο μήνες -Ιούλιο και Αύγουστο- καταγράφηκαν περισσότερες από 80
φωτιές στο νησί. Το 2011 η ίδια ιστορία επαναλήφθηκε καίγοντας μια
τεράστια έκταση σε συνέχεια της προηγούμενης. Και το 2012 ολοκληρώθηκε η
καταστροφή, καίγοντας την ενδιάμεση περιοχή ανάμεσα στις φωτιές του 2009 και
του 2011. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παρατηρείται ήδη ερημοποίηση πολλών
περιοχών στις βορειοδυτικές ακτές, με σοβαρές επιπτώσεις στην υδρολογία και στο
μικροκλίμα της αλλά και στην απώλεια της δυνητικά εναλλακτικής ανάπτυξής της».
Για ποιο λόγο έχει η δυτική
Ζάκυνθος μπει στο στόχαστρο εμπρηστών; Οι εκτιμήσεις ποικίλλουν. «Στο νησί μας
δεν υπάρχει ούτε σπιθαμή δημόσιας γης, ακόμα και τα δάση είναι ιδιωτικά»,
εξηγεί στην «Κ» ο δήμαρχος του νησιού, κ. Στέλιος Μποζίκης. «Όμως το δασαρχείο
αγνοεί το γεγονός αυτό και όταν κάποιος ζητάει άδεια λ.χ. για να καθαρίσει ένα
δασικό κομμάτι που του ανήκει, του ζητάει να υπογράψει δήλωση ότι επεμβαίνει σε
έκταση κυριότητας του Δημοσίου. Έτσι πολλοί στρέφονται ενάντια στο δάσος.
Επιπλέον, αρκετοί είναι και εκείνοι που επιθυμούν την καταστροφή του δάσους για
να φυτέψουν ελιές, κάνοντας την αλλαγή χρήσης μιας περιοχής οριστική. Τέλος,
φωτιές βάζουν και... οι λαγοκυνηγοί: στις καμένες περιοχές φυτρώνει τρυφερό
χορτάρι που το προτιμούν οι λαγοί».
Η «Κ» απευθύνθηκε στον δασάρχη
του νησιού κ. Στάθη Τοτοκότση, ο οποίος όμως δεν επιθυμούσε να εκθέσει την
άποψή του για τα αίτια των πυρκαγιών. Όσον αφορά την κυριότητα των δασικών
εκτάσεων, σημειώνει ότι «το βάρος της απόδειξης πέφτει εξίσου στο Δημόσιο και
στον ιδιώτη». Ενώ εκτιμά ότι ο ορισμός των αναδασωτέων περιοχών με βάση
συντεταγμένες κάνει πλέον αποτελεσματικότερη την προστασία τους.
Ο κ. Ποϊραζίδης, πάντως, θεωρεί
ότι το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο. «Ένα σενάριο που ακούγεται πολύ τα τελευταία
χρόνια στη Ζάκυνθο και τη Ρόδο είναι ότι οι φωτιές μπαίνουν για να έρθουν τα
φωτοβολταϊκά. Το σίγουρο είναι πως οι αιτίες είναι πολλές: η εμπορευματοποίηση
της γης, η μετατροπή δασών σε ελαιώνες, ενώ τα τελευταία δύο χρόνια προστέθηκε
και η συλλογή καμένων κορμών για καυσόξυλα. Πάντως, οι πολλαπλές αιτίες των
εμπρησμών δεν είναι άσχετες με το ιδιότυπο καθεστώς της ιδιοκτησίας στη Ζάκυνθο
και εγείρει πολλά ερωτήματα για τα όρια παρέμβασης του συντεταγμένου κράτους
και της ελευθερίας κίνησης των ιδιοκτητών μεγάλης ακίνητης περιουσίας. Πολλά
δάση του νησιού έγιναν τουριστικές μονάδες τα προηγούμενα χρόνια με τη
σκανδαλώδη ανοχή των αρμόδιων υπηρεσιών, οδηγώντας το μέλλον του νησιού σε
αυτοκαταστροφικά μονοπάτια. Η εικόνα με τη λέξη ΠΩΛΕΙΤΑΙ σε δασικές εκτάσεις
στέκει ακόμα μέσα στα εναπομείναντα δάση, ενώ παράξενα γεωμετρικά σχήματα σε
δασικές εκτάσεις οδηγούν σε συνειρμούς επικείμενης εκχέρσωσης. Πάντως, αν δεν
αντιμετωπιστεί σοβαρά το πρόβλημα, οι φωτιές θα συνεχίζουν να καταστρέφουν ό,τι
έχει απομείνει ή έχει αναγεννηθεί και κάποια στιγμή νησιά όπως η Ζάκυνθος θα
μετατραπούν σε ερημοποιημένα νησιά με φρυγανικά τοπία στο σύνολό τους».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου