Χωρίς να θεωρηθεί υπερβολή ή έπαρση λόγου,
η προσωπική ενασχόλησή μου με την θεολογία του περιβάλλοντος σχεδόν συμβαδίζει
με την από 25ετίας οικολογική δραστηριότητα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Με
τρόπο μετριοπαθή, το 1991, δημοσιεύθηκε ένα πρωτόλειο μελέτημά μου στα Τετράμηνα (περιοδικό της Άμφισσας) με
τίτλο «Στο μέγα καύμα χλωρός (Μια οικολογική προσέγγιση στην Αποκάλυψη από θεολογική άποψη»
[Φθινόπωρο 1991, τεύχ. 46-47, σσ. 3023-3039].
Στην
χρονική εξέλιξη, με την είσοδό μας στον 21ο αιώνα, με πρωτοβουλία
κυρίως εκκλησιαστική και μάλιστα του Σεβ. Μητροπολίτου Ζακύνθου (νυν Δωδώνης)
κ. Χρυσοστόμου Συνετού, ιδρύθηκε στην
Ζάκυνθο το Τμήμα Οικολογίας και Περιβάλλοντος – Παράρτημα του Τ.Ε.Ι.
Ιονίων Νήσων (αργότερα Τμήμα Τεχνολογίας Περιβάλλοντος και Οικολογίας), στο
οποίο ευλογήθηκα να διδάξω κατά τα ακαδημαϊκά έτη 2004-2010, ως εργαστηριακός
συνεργάτης, το επιλεγόμενο μάθημα «Θρησκεία και Περιβάλλον». Για τις ανάγκες
του μαθήματος αυτού, συνέγραψα τότε σχετικές σημειώσεις για τους φοιτητές, που
αφορούσαν στην σχέση ορθόδοξης θεολογίας και περιβάλλοντος, οι οποίες, το 2006,
έγιναν βιβλίο, που μάλιστα υιοθετήθηκε από το Υπουργείο Παιδείας και έκτοτε
διενέμετο στους φοιτητές ως εγχειρίδιο. Τιτλοφορείτο «Κεφάλαια Θεολογίας του Περιβάλλοντος», ήταν έκδοση της Ιεράς
Μητροπόλεως Ζακύνθου και τιμήθηκε με θερμό Πρόλογο του Οικουμενικού Πατριάρχου
Βαρθολομαίου.
Παράλληλα,
ένας ιστότοπος που δημιούργησα, με τίτλο «NaturaZante συν κεφάλαια θεολογίας
του περιβάλλοντος»,
λειτούργησε κατ’ αρχάς ως ηλεκτρονική αναφορά των φοιτητών που επέλεγαν το
ανωτέρω μάθημα και, στην συνέχεια, ως ένας ιστοχώρος -εν είδει e-περιοδικού- καταχωρήσεως, αφενός μεν, των
όποιων πατριαρχικών και άλλων εκκλησιαστικών δραστηριοτήτων για το περιβάλλον
και, αφετέρου, προσωπικών σκέψεων και παρεμβάσεών μου σε οικολογικά προβλήματα
του καιρού και του τόπου μας.
Καθώς
έληξε η συνεργασία μου ως διδάσκοντος στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων (με την κατάργηση
του μαθήματος, εξαιτίας της αναπροσαρμογής του προγράμματος σπουδών, στο
πλαίσιο της τεχνολογοποιήσεως του Τμήματος), άνοιξε το κεφάλαιο της εισόδου μου
στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στην Ορθόδοξη Θεολογία, στο Ελληνικό Ανοικτό
Πανεπιστήμιο, από το οποίο πολυμερώς και
πολυτρόπως ωφελήθηκα, μαθαίνοντας πρωτίστως να θεωρώ και να αναθεωρώ
πράγματα με ένα ιδιαίτερο βλέμμα, που -ατυχώς- δεν είχα μέχρι τότε. Από τις
μελέτες και τις εμβαθύνσεις στα θέματα και στα προβλήματα του νυν αιώνος (του απατεώνος) βεβαιώθηκα εξαρχής ότι θα
μπορούσα να ασχοληθώ συστηματικά με τον θεολογικό – οικολογικό λόγο του
Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, ο οποίος, επιμένοντας οικολογικά,
δεν διατυπώνει λόγο ή προβληματισμό προσωπικό επί του πρακτέου, αλλά εκφράζει την
διαχρονική και παραδεδομένη ορθόδοξη θεολογία, με τρόπο σύγχρονο, σαφή και
αγαπητικό, ιδιαίτερα προσιτό και -να μου επιτραπεί να πω- ακτιβιστικό.
Από
την θέση αυτή, καθηκόντως και χρεωστικώς, οφείλω χάριτες, στον Πρώτο των
Ορθοδόξων, τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο για την στοργική τιμή που
επιδαψιλεύει ανέκαθεν για την μικρότητά μου, τον Σεβ. Μητροπολίτη Δωδώνης κ.
Χρυσόστομο τον Συνετό (τον από Ζακύνθου) για όσα μού προσφέρει δια βίου
απλόχερα, τον Σεβ. Μητροπολίτη Ζακύνθου κ. Διονύσιο Δ΄ για την κατανόησή του
καθ’ όλο το διάστημα της συγγραφής του παρόντος, την κ. Θεοδώρα Παπαδάτου –
πρώην Προϊσταμένη του πάλαι ποτέ Τμήματος Οικολογίας και Περιβάλλοντος Ζακύνθου
για όσα έχει πράξει υπέρ μου, τους Επιβλέποντες Καθηγητές της παρούσας
διπλωματικής εργασίας κ.κ. Σταύρο Γιαγκάζογλου – Σύμβουλο του Παιδαγωγικού
Ινστιτούτου και Νικόλαο Κόϊο για την όλη μέριμνά τους ως προς την αρτίωσή της, όπως και τον ακαδημαϊκό υπεύθυνο
Καθηγητή κ. Χρήστο Τερέζη, αλλά και όλα τα μέλη της Οικογένειάς μου, διότι επί δύο
συναπτές δεκαετίες ακούν επαναληπτικά με υπομονή τις περιβαλλοντικές έγνοιες (έως
εμμονές) μου, τους συνεργάτες μου -κληρικούς και λαϊκούς- στο Μητροπολιτικό
Γραφείο Ζακύνθου και κάθε άλλον φίλο και συν-αδελφό, που με οιονδήποτε τρόπο με
στήριξε!
π. Παναγιώτης Καποδίστριας / Μπανάτο
Ζακύνθου, Σάββατο
της Ακαθίστου, 20 Απριλίου 2013