Μήνυμα του Πατριάρχη Βαρθολομαίου για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος (5.6.2009)

Η σημερινή Παγκόσμιος Ημέρα Περιβάλλοντος είναι μία αφορμή και συγχρόνως μία μεγάλη ευκαιρία δια να αναλογισθώμεν όλοι, ασχέτως θρησκευτικού φρονήματος, την περιβαλλοντικήν κρίσιν.

Κατά τάς ημέρας μας, περισσότερον από ποτέ, προβάλλει αδήριτος η ανάγκη να κατανοήσωμεν όλοι ότι η περιβαλλοντική προστασία δεν αποτελεί ρωμαντικήν ιδεοληψίαν ωρισμένων ολίγων.

Με την περιβαλλοντικήν κρίσιν και ιδιαιτέρως την κλιματικήν αλλαγήν να αποτελή πλέον την μεγίστην απειλήν δια κάθε μορφήν ζωής εις τον πλανήτην μας, είναι προφανής ηευθεία διασύνδεσις της προστασίας του περιβάλλοντος με όλας τάς εκφάνσεις της οικονομικής και κοινωνικής ζωής.

Δια την Ορθόδοξον ημών Εκκλησίαν, η προστασία του περιβάλλοντος, ως θείας κτίσεως, αποτελεί μεγίστην ευθύνην δια τον άνθρωπον, ανεξαρτήτως των υλικών η άλλων οικονομικών ωφελειών τας οποίας δύναται αύτη να αποφέρη.

Τον κόσμον τούτον, τον «καλόν λίαν», ο Παντοκράτωρ Θεός εκληροδότησεν εις την ανθρωπότητα με την εντολήν «εργάζεσθαι και φυλάσσειν» αυτόν.

Η ευθεία όμως διασύνδεσις αυτής της θεοσδότου υποχρεώσεως δια προστασίαν της κτίσεως με κάθε πτυχήν της συγχρόνου οικονομικής και κοινωνικής ζωής, ενδυναμώνει τελικώς την παγκόσμιον προσπάθειαν δια αναχαίτισιν τής ήδη εκδηλωθείσης κλιματικής αλλαγής μέσω της αποτελεσματικής διεισδύσεως της περιβαλλοντικής διαστάσεως εις όλους τους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας.

Με την έναρξιν της τρίτης χιλιετίας, τα περιβαλλοντικά προβλήματα -ορατά ήδη από τον 20όν αιώνα- απέκτησαν μίαν νέαν οξύτητα και ήλθαν εις το κέντρον τής επικαιρότητος. Συμφώνως προς την αντίληψιν της Χριστιανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, το φυσικόν περιβάλλον αποτελεί μέρος της Δημιουργίας, άρα χαρακτηρίζεται από ιερότητα.

Δια τούτον τον λόγον, η υποβάθμισις και καταστροφή αυτού αποτελεί πράξιν ιερόσυλον και αμάρτημα, ως περιφρόνησις προς το έργον του Θείου Δημιουργού.

Το ανθρώπινον γένος είναι επίσης μέρος της Δημιουργίας. Η έλλογός του φύσις και η δυνατότης επιλογής μεταξύ του καλού και του κακού παρέχουν εις τον άνθρωπον ιδιαίτερα προνόμια, αλλά και σαφείς υποχρεώσεις.

Δυστυχώς όμως, η ανθρωπίνη ιστορία παρέχει πλείστα όσα παραδείγματα καταχρήσεως των προνομίων τούτων, όπου η χρήσις και διαφύλαξις των φυσικών πόρων μετετράπη εις άφρονα εκμετάλλευσιν και συχνάκις εις τήν ολοσχερή καταστροφήν των, πράγμα τό οποίον ωδήγησε κατά καιρούς εις την πτώσιν μεγάλων πολιτισμών.

Πράγματι, η μέριμνα και φύλαξις της Δημιουργίας αποτελεί ευθύνην όλων εις ατομικόν και συλλογικόν επίπεδον.

Βεβαίως, αι πολιτικαί ηγεσίαι εκάστης χώρας έχουν ιδιαιτέραν ευθύνην δια να αξιολογήσουν τας καταστάσεις, να προτείνουν δράσεις, μέτρα και ρυθμίσεις, να πείσουν τας κοινωνίας δια την ορθότητα αυτών και να τας εφαρμόσουν.

Είναι όμως σημαντική και η ευθύνη εκάστου ατόμου τόσον εις την προσωπικήν του ζωήν και εις τας οικογενειακάς του δραστηριότητας, όσον και εις τον ρόλον του ως ενεργού πολίτου.

Προσκαλούντες άπαντας εις εγρήγορσιν δια την διαφύλαξιν αλωβήτου της φύσεως και συμπάσης της δημιουργίας, τήν οποίαν λίαν καλώς και με τοιαύτην θαυμαστήν σοφίαν έκτισεν ο Θεός, ευλογούμεν από του Οικουμενικού Πατριαρχείου την Παγκόσμιον Ημέραν Περιβάλλοντος, δοξολογούντες τον Δημιουργόν τών απάντων, εις τόν Οποίον ανήκει πάσα δόξα τιμή και προσκύνησις.

ZanteΠρωτομαγιά 2009

Η "Ώρα της Γης" στο Οικουμενικό Πατριαρχείο

Όπως πληροφορούμαστε από τον πάντα καλά πληροφορημένο ιστότοπο Φως Φαναρίου και το φωτορεπορτάζ του αγαπητού μας Νίκου Μαγγίνα, η συσκότιση για την καθορισμένη "Ώρα της Γης" τηρήθηκε και στο Φανάρι, επιδεικνύοντας και δι' αυτού του συμβολικού τρόπου την ευαισθησία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και δη του Προεστώτος της Ορθοδοξίας κ. Βαρθολομαίου για προβληματισμούς οικολογικούς.

Από τη συσκότιση αυτή προέρχονται και οι παραπάνω φωτογραφίες.

Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος για την "Ώρα της Γης" (Μήνυμα στα ελληνικά και αγγλικά)

ΜΗΝΥΜΑ

ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ

ΔΙΑ ΤΗΝ «ΩΡΑ ΤΗΣ ΓΗΣ 2009»

Η περιβαλλοντική κρίσις, η οποία μαστίζει τον πλανήτην μας απ’ άκρου εις άκρον, αποτελεί εν εκ των σημαντικωτέρων προβλημάτων της ανθρωπότητος, μαζί με εκείνα της πτωχείας και της απουσίας της ειρήνης. Όπως όμως δύναται να διαπιστώση και ο πλέον δύσπιστος, η κλιματική αλλαγή αποτελεί αδιάψευστον απόδειξιν ότι η περιβαλλοντική κρίσις είναι το κατ’ εξοχήν οικουμενικόν και πανανθρώπινον πρόβλημα, καθώς επηρεάζει κάθε γωνίαν της γης και, βεβαίως, κάθε άνθρωπον, πτωχόν ή πλούσιον, νέον ή ηλικιωμένον.

Η συλλογική δράσις διά την αποτροπήν της κλιματικής αλλαγής, της οποίας αι επιπτώσεις θα αποβούν, κατά τας εκτιμήσεις των επιστημόνων, καταστροφικαί δια τα οικοσυστήματα, τους φυσικούς πόρους και τας ανθρωπίνας κοινότητας, αποτελεί κορυφαίαν εκδήλωσιν αλληλεγγύης και ενότητος, ενώπιον μιας καταστροφής. Οφείλομεν δε πάντες να ενθυμούμεθα ότι ημείς φέρομεν την ευθύνην δια την πρόκλησιν της οικολογικής κρίσεως, τόσον συλλογικώς, ως ανθρώπινον γένος, όσον και προσωπικώς, ο καθείς από ημάς. Ήγγικε λοιπόν η ώρα να ξεφύγουμε από την πορείαν της αυτοκαταστροφής. Ήγγικεν η Ώρα της Γης! Καλούμεν τους πάντας, ανεξαρτήτως θρησκείας και εθνικότητος, να συμμετάσχουν εις την «Ώραν της Γης», πρωτοβουλίαν της διεθνούς περιβαλλοντικής οργανώσεως WWF, η οποία έχει εξελιχθή πλέον εις παγκόσμιον συλλογικήν δράσιν δια την προστασίαν του ενός και μόνου πλανήτου μας. Εις τας 28 Μαρτίου λοιπόν ας σβύσωμεν όλοι τα φώτα τών οικιών, γραφείων, εργοστασίων, υπηρεσιών και άλλων κτηρίων δια μίαν ώραν, από 8.30 έως 9.30 εσπερινήν, δηλούντες τοιουτοτρόπως την προσωπικήν μας δέσμευσιν εις τον καλόν αγώνα δια την προστασίαν του περιβάλλοντος και την αποτροπήν της κλιματικής αλλαγής.

Message of

His All HolinessEcumenical Patriarch Bartholomew

On the "Earth Hour 2009"

The environmental crisis, which afflicts our entire planet, constitutes one of the major problems of humanity, together with poverty and the absence of peace. It is however obvious, even to skeptics, that climate change provides undeniable evidence that the environmental crisis is the ecumenical and universal problem par excellence, since it affects every corner of the earth and, of course, each and every human, poor and rich, young or elderly.

Concerted action for the aversion of climate change, whose impacts on ecosystems, natural resources and human communities are expected by the scientists to prove catastrophic, constitutes a supreme manifestation of solidarity and unity, in the shadow of such a catastrophe. We should all keep in mind that we are responsible for the ecological crisis, both collectively, as humanity, and personally, each one of us. The time to redirect away from the route of auto-catastrophe is near. The Earth Hour has come! We invite all, irrespective of religion and nationality, to participate in the "Earth Hour", an initiative of WWF, the global conservation organization, which has eventually evolved into a worldwide collective action for the protection of our one and only planet. On the 28th of March, let us all turn off the lights of houses, offices, factories, services and other buildings for one hour, from 8:30 until 9:30 in the evening, thus declaring our personal commitment to the good cause of environmental protection and control of climate change.

[Πηγή: Φως Φαναρίου. Φωτό: Ο Πατριάρχης, ανάβοντας καντήλι σ' εκκλησάκι στην Ίμβρο. Λεπτομέρεια από φωτογραφία του Νικολάου Μαγγίνα.]

Φωτοστιγμές από την 1η Ορκωμοσία Πτυχιούχων του Τμήματος Οικολογίας και Περιβάλλοντος ΑΤΕΙ Ιονίων Νήσων (Παραρτήματος Ζακύνθου) [Β΄ μέρος]

Συνέχεια στιγμιοτύπων, Ζάκυνθος 16 Μαρτίου 2009.

Φωτοστιγμές από την 1η Ορκωμοσία Πτυχιούχων του Τμήματος Οικολογίας και Περιβάλλοντος ΑΤΕΙ Ιονίων Νήσων (Παραρτήματος Ζακύνθου) [Α΄ μέρος]

Αμφιθέατρο ΑΤΕΙ Ζακύνθου, Πλατεία Κάλβου.
Ζάκυνθος ΣΗΜΕΡΑ, ώρα 11 π.μ.

Η Ορκωμοσία των πρώτων Πτυχιούχων του Τμήματος Οικολογίας και Περιβάλλοντος του ΤΕΙ Ζακύνθου

Με χαρά ανακοινώνουμε στους φίλους του ιστοτόπου μας, ότι την ερχόμενη Δευτέρα, 16 Μαρτίου 2009, στο Αμφιθέατρο του Τμήματος Οικολογίας και Περιβάλλοντος Ιονίων Νήσων - Παραρτήματος Ζακύνθου (στην Πλατεία Κάλβου) και ώρα 11 το πρωί, θα έχουμε την ευκαιρία να λάβουμε μέρος σε μιαν επίσημη στιγμή του, δηλαδή στην Τελετή Ορκωμοσίας των πρώτων Πτυχιούχων του Τμήματος.

Πράγματι, πρόκειται για μια πολύ ιδιαίτερη στιγμή και μια δικαίωση όλων, όσοι εργάστηκαν φιλόπονα προς αυτή την κατεύθυνση όλα αυτά τα χρόνια!

Και κάτι το νεότερο: Από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος, το μέχρι τώρα Τμήμα Οικολογίας και Περιβάλλοντος τροποποιείται, αναβαθμιζόμενο σε Τμήμα Τεχνολογίας Περιβάλλοντος και Οικολογίας, με Προϊστάμενο τον κ. Αριστοτέλη Μαρτίνη, Καθηγητή Εφαρμογών.Καλή συνέχεια σε όλους, διδάσκοντες και διδασκόμενους!

Μεσοχειμωνιάτικες καταμετρήσεις στους υγροτόπους της Ζακύνθου

Γράφει ο Γιώργος Καρρής
Βιολόγος Msc - Yποψήφιος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών

Η συγκεκριμένη καταγραφή εντάσσεται για πρώτη φορά στις μεσοχειμωνιάτικες καταγραφές που διεξάγει η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία εδώ και 25 χρόνια στους σημαντικότερους υγροτόπους της χώρας. Η σημασία των καταμετρήσεων αναδεικνύει την αξία των υγροτόπων ως καταφυγίων και τόπους τροφοληψίας της άγριας ορνιθοπανίδας και ιδιαίτερα σε μία πολύ δύσκολη περίοδο, όπως αυτή του χειμώνα. Για παράδειγμα, όταν η Ευρώπη έχει ν' αντιμετωπίσει έναν πολύ δύσκολο και βαρύ χειμώνα, με τα νερά λιμών της Βόρειας, Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης να παγώνουν, τότε υδρόβια (π.χ. πάπιες, χήνες, κύκνοι) και παρυδάτια (π.χ. σκαλίδρες)μετακινούνται σε αντίστοιχους υγροτόπους της Νότιας Ευρώπης και άρα και στη χώρα μας.

Στο πλαίσιο λοιπόν των Μεσοχειμωνιάτικων καταμετρήσεων στους σημαντικότερους υγροτόπους της χώρας που διεξάγει η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, πραγματοποιήθηκε προχθές εξόρμηση ομάδας φοιτητών του Τμήματος Οικολογίας και Περιβάλλοντος στους δύο εναπομείναντες υγροτόπους της Ζακύνθου:

α) Στις Αλυκές Κατασταρίου όπου καταμετρήθηκαν πάνω από 100 Λευκοσουσουράδες (Motacilla alba), 1 περήφανος Σταχτοτσικνιάς (Ardea cinerea), 2-3 Λευκοτσικνιάδες (Εgretta garzetta) 10-12 Καστανοκέφαλοι γλάροι (Larus ridibundus), πολλά μικρόπουλα με σημαντικότερους εκπροσώπους και λόγω εποχής τους εξής χειμωνιάτικους επισκέπτες: Μαυροσκούφηδες (Sylvia atricapilla), Κοκκινολαίμηδες (Erithacus rubecula), Μαυρολαίμηδες (Saxicola torquata), Καρβουνιάρηδες (Phoenicurus ochruros) κλπ. Στον ορεινό όγκο πάνω από το Καταστάρι εντοπίσαμε και τρεις γερακίνες (Buteo buteo), από τα πιο κοινά αρπακτικά της χώρας μας και μάλιστα με ιδαίτερα οφέλη για τον άνθρωπο λόγω του ότι η δίαιτά του αποτελείται κυρίως από αρουραίους και ποντίκια.

β) Στη Λίμνη Κερίου, όπου εκτός από τα μεσοχειμωνιάτικα μικρόπουλα που εντοπίστηκαν και εδώ όπως και στις Αλυκές Κατασταρίου, εντοπίστηκε άλλη μία Γερακίνα. Η εντυπωσιακή μας όμως καταγραφή ήταν ένα άλλο αρπακτικό, ο καλαμόκιρκος (Circus aeroginosus) o οποίος αναπαράγεται σε ρηχές λίμνες, φτιάχνοντας φωλιές σε ψηλούς καλαμιώνες. Πολύ λογικό λοιπόν που τον συναντήσαμε στη Λίμνη Κερίου όπου ο εν λόγω βιότοπος υπάρχει και μπορεί να εξυπηρετήσει αυτό το πανέμορφο αρπακτικό πουλί, με άνοιγμα φτερών που μπορεί να αγγίξει το 1,5 μέτρο!

Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος Β' για το πολύπαθο φυσικό Περιβάλλον

Μήνυμα για την Ημέρα του Περιβάλλοντος
(5 Ιουνίου 2008)

Το φυσικό περιβάλλον δεν είναι τίποτε άλλο παρά ο οίκος του Θεού μέσα στον οποίο τοποθέτησε τον άνθρωπο, για να ζήσει και να διαχειρίζεται τα υλικά αγαθά που του προσφέρει. Για να απολαμβάνει αυτά τα αγαθά, πρέπει να ζει μία πνευματική ζωή, που ορίζεται στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο (Στ´ 53) : «Αμήν, αμήν λέγω υμίν, εάν μη φάγητε την σάρκα του Υιού του ανθρώπου και πίητε αυτού το αίμα, ουκ έχετε ζωήν εν εαυτοίς». Το ακούμε στη Θεία Λειτουργία όπου ο Ιερέας καλεί τους πιστούς για να κοινωνήσουν «Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης».

Τι σημαίνει για να κοινωνήσουν; Σημαίνει ότι μετανοούν για την αλλοίωση της θείας εικόνας την οποία φέρουν, και προσπαθούν να ζήσουν αυτήν την πνευματική ζωή. Άλλωστε η μετάνοια, η εξομολόγηση και η κοινωνία δεν είναι τίποτε άλλο, παρά η προσέγγιση στο Σώμα και το Αίμα του Κυρίου, που μας δίνεται δια του Σταυρικού Του Θανάτου, ώστε να ζούμε αυτή την ζωή. Το παράδειγμα τούτο της ζωής του Θεανθρώπου πρέπει να ακολουθεί ο άνθρωπος για να μπορεί να απολαμβάνει τα υλικά αγαθά του φυσικού περιβάλλοντος. Αν ζει κατά σάρκα, κατά επιθυμία σαρκός, τότε δεν κάνει τίποτε άλλο, παρά να ρυπαίνει το περιβάλλον, που καταλήγει έτσι σε ένα αυτοκαταστρεφόμενο σύστημα και για τον ίδιο τον άνθρωπο και για το περιβάλλον.

Κατά τη σημερινή ημέρα, αλλά και κάθε ημέρα, πρέπει να σκεπτόμαστε πως οφείλουμε να συμπεριφερόμαστε έναντι του περιβάλλοντος ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί και υπεύθυνοι πολίτες. Συνήθως μιλώντας για το περιβάλλον εννοούμε τους συνανθρώπους μας, την οικογένεια, τους φίλους, την κοινωνία. Είναι κι αυτό ένα σύμπτωμα της εποχής μας, να αγνοούμε το φυσικό περιβάλλον, να υποτιμάμε και να περιφρονούμε την αξία του, να θεωρούμε, ότι είναι όχι φιλικό προς εμάς, αν και όχι εχθρικό, ότι έχει δημιουργηθεί μόνο για να εξυπηρετεί τη βούλησή μας. Ότι δηλαδή είναι αντικείμενο το οποίο μας επιτρέπεται να το αλλοιώνουμε προκειμένου να το προσαρμόζουμε στις δικές μας ανεξέλεγκτες και ατέρμονες ανάγκες και επιθυμίες.

Με επικρατούσα τη λογική αυτή είναι επόμενο σε όλα τα επίπεδα της ζωής στον Πλανήτη μας, σε μάκρο– και μικροκλίμακα, να υπάρχει ανησυχητική επιβάρυνση του περιβάλλοντος και να αυξάνεται η σκληρότητα και η βαρβαρότητα στη ζωή μας. Τα μεγάλα και τα μικρά δάση καίγονται, οι θάλασσες ρυπαίνονται, ο αέρας μολύνεται, η ξηρά αλλοιώνεται από τεράστια έργα που εξυπηρετούν την οικονομική ανάπτυξη, οι πόλεις τσιμεντοποιούνται, η ύπαιθρος ερημώνεται από ανθρώπους, αφού αυτοί προτιμούν τον αστικό τρόπο ζωής, το πόσιμο νερό με δυσκολία εξυπηρετεί τις ανάγκες του συσσωρευόμενου στις πόλεις πληθυσμού.

Τις τελευταίες δεκαετίες και στον ελλαδικό χώρο ξεκίνησε να αναπτύσσεται ένας ευρύτερος προβληματισμός σχετικά με όλες τις επιβλαβείς συνέπειες που προκαλούν οι τοξικές ουσίες στο φυσικό περιβάλλον και κυρίως στους φυσικούς πόρους ζωής, όπως είναι το έδαφος, το νερό, η ατμόσφαιρα, τα οποία πρωτογενώς παρέχουν ζωή στον άνθρωπο, αλλά και στους διαφόρους οργανισμούς που αναπτύσσονται μέσα σε αυτό.

Η αρχή την οποία πρέπει να εφαρμόσει ο άνθρωπος για να σεβασθεί το περιβάλλον, είναι η αρχή της αγάπης. Ο άνθρωπος σήμερα, που δε σέβεται αυτή την αρχή, ρυπαίνει το περιβάλλον. Ρυπαίνει το περιβάλον, διότι δεν σέβεται τον εαυτόν του, αλλά και τον συνάνθρωπό του.

Πού οδηγείται η κοινωνία σήμερα, αποτελεί το μεγάλο ερωτηματικό, το οποίο πρέπει να απαντηθεί από τον ίδιο τον άνθρωπο, γιατί η Εκκλησία διακηρύσσει «ζήσε την σωματική σου ζωή σύμφωνα με τους κανόνες και δεν έχεις τίποτε να φοβηθείς»• μάλιστα δίνει και τα μέσα, όπως θα δούμε στην προς Ρωμαίους επιστολή (Στ´ 22) «Νυνί δε ελευθερωθέντες από της αμαρτίας, δουλωθέντες δε τω Θεώ, έχετε τον καρπόν υμών εις αγιασμόν, το δε τέλος ζωήν αιώνιον». Αυτό σημαίνει ότι, αν ζούμε σαν πνευματικοί άνθρωποι θα έχουμε τον καρπόν εκείνον, ο οποίος προέρχεται από τον αγιασμό που οδηγεί στην αιώνιο ζωή.

Μια ακόμη πτυχιακή: "Μοντέλα Ανάπτυξης Αγροτουρισμού και Οικοτουρισμού στην περιοχή του Εθνικού Δρυμού Οίτης"

Μια ακόμη πρόσκληση για παρουσίαση Πτυχιακής Εργασίας φοιτητή μας στο Τμήμα Οικολογίας και Περιβάλλοντος. Αφορά στον φοιτητή Δημήτρη Παπαλελούδη και το θέμα, που έχει δουλέψει, είναι εξόχως ενδιαφέρον:

"Μοντέλα Ανάπτυξης Αγροτουρισμού και Οικοτουρισμού στην περιοχή του Εθνικού Δρυμού Οίτης".

Η παρουσίαση πρόκειται να πραγματοποιηθεί την Τρίτη, 9 Δεκεμβρίου 2008, ώρα 11 το πρωί, στο Αμφιθέατρο του Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων (στην Πλατεία Κάλβου).

Από καρδιάς σού ευχόμαστε, καλές και πολλές επιτυχίες να έχεις πάντοτε και με το καλό το Πτυχίο, Δημήτρη!

Μια πτυχιακή εργασία στο ΤΕΙ Ζακύνθου για τη Μονή Παντοκράτορος του Αγίου Όρους

Ο καλός φοιτητής μας στο Τμήμα Οικολογίας και Περιβάλλοντος του Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων, Δημήτρης Λούκας μάς καλεί στην παρουσίαση της Πτυχιακής του Εργασίας με τίτλο:

"Συνολική Εκτίμηση Εισροών, Εκροών και Περιβαλλοντικών Πιέσεων σε κλειστές Μοναστηριακές Κοινότητες. Περίπτωση μελέτης: Ι. Μ. Παντοκράτορος Αγίου Όρους",

η οποία θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2008 και ώρα 10 το πρωί στο αμφιθέατρο του Τ.Ε.Ι. (Πλατεία Κάλβου στη Ζάκυνθο). Να σημειωθεί, ότι Εισηγήτρια και Επιβλέπουσα της εργασίας ήταν η κ. Ευσταθία Σκώττη.

Τού ευχόμαστε από καρδιάς να βιώνει πάντα επιτυχίες στη ζωή του, επιδεικνύοντας πάντα το ίδιο ήθος, την ίδια καλοσύνη και την ίδια επιμέλεια με ό,τι καταπιάνεται!

*** Στη φωτό, φοιτητές στο μάθημα "Θρησκεία και Περιβάλλον". Πρώτος από αριστερά, ο Δημήτρης Λούκας.

*** Την ίδια είδηση, δείτε "στον ίσκιο του Ήσκιου", εδώ.

Ένας Αρτέμης (Aρτίνα) ασκητής

Γράφει ο Γιώργος Καρρής

Βιολόγος Msc - Yποψήφιος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών

Ο Αρτέμης (Calonectris diomedea) αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά είδη ορνιθοπανίδας των ελληνικών θαλασσών. Πρόκειται για ένα πελαγικό, μακρόβιο, μονογαμικό, μεταναστευτικό θαλασσοπούλι, με ιδιαίτερα υψηλό δείκτη φιλοπατρίας. Περνά μεγάλο χρονικό διάστημα στην προαναπαραγωγική ηλικία η οποία φτάνει συνήθως τα 6-7 χρόνια και χαρακτηρίζεται από το ελάχιστο μέγεθος γέννας (1 μοναδικό αβγό ανά ζευγάρι). Αναπαράγεται κατά αποικίες στη Μεσόγειο (υποείδος C. d. diomedea), σε νησιά του ΒΑ Ατλαντικού όπως στη Μαδέιρα, στις Αζόρες, στα Κανάρια νησιά και στο Σελβάτζεμ Γκράντε υποείδος (C. d. borealis) καθώς επίσης και στα νησιά του Πράσινου Ακρωτηρίου. O γεωγραφικά απομονωμένος πληθυσμός σε αυτό το τελευταίο νησιωτικό σύμπλεγμα του Β. Ατλαντικού αποτελούσε μέχρι πριν λίγο καιρό υποείδος. Σήμερα αναγνωρίζεται ως ξεχωριστό είδος (Calonectris edwardsii), αποτελώντας επί της ουσίας προϊόν της γεωγραφικής ειδογένεσης (geographic speciation). Όσον αφορά τη διαχείμαση των Αρτέμηδων, αυτή λαμβάνει χώρα στα μακρινά θαλασσινά πεδία του Νότιου Ατλαντικού τα οποία και εγκαταλείπει το Μάρτη με Απρίλη για να αναπαραχθεί.

H παρακολούθηση των θαλασσόπουλων αποτελεί παγκοσμίως έναν άριστο δείκτη για την κατάσταση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Εντούτοις η έρευνα για το μεσογειακό υποείδος του Αρτέμη δεν είναι καθόλου εύκολη περίπτωση μια και οι αποικίες βρίσκονται κατά κύριο λόγο σε απομονωμένα και ακατοίκητα νησιά ενώ οι φωλιές εντοπίζονται σε πολύ βαθιές σχισμές βράχων στην ακτογραμμή ή κάτω από πυκνή και αδιαπέραστη μακία βλάστηση.

Στον ελλαδικό χώρο πολυετής συστηματική μελέτη (από τη δεκαετία του 70 έως αυτή του 90) για τον Αρτέμη έχει πραγματοποιηθεί από τον Dr Ristow στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Διονυσάδων, στη ΒΑ Κρήτη.

Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι, τα τελευταία χρόνια το ΤΕΙ Ιονίων Νήσων σε συνεργασία με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου αλλά την αρωγή της Μητροπόλεως Ζακύνθου και Στροφάδων, διεξάγει έρευνα για το είδος στα Στροφάδια, στα νοτιότερα νησιά των Επτανήσων.

Σύμφωνα μ' εκτιμήσεις από την έρευνα των δύο τελευταίων ετών, ο αναπαραγωγικός πληθυσμός του Αρτέμη στα δύο νησάκια του συμπλέγματος ανέρχεται στα 2.000 με 3.000 ζευγάρια.

Η παρακολούθηση της αναπαραγωγικής προσπάθειας του είδους στα Στροφάδια είχε και ένα ιδιαίτερο εύρημα! Ένα από τα ζευγάρια φώλιαζε εντός της Σκήτης του Αγίου Διονυσίου στη νήσο Σταμφάνη, σε μία απόσταση 200 περίπου μέτρων από την ακτογραμμή.

Η επιτυχία της αναπαραγωγής του εν λόγω ζευγαριού πιστοποιήθηκε από την τελευταία επίσκεψη της ομάδας πεδίου τον προηγούμενο Σεπτέμβρη. Ο μονάκριβος πτερωμένος και ήδη δακτυλιωμένος νεοσσός της φωλιάς δε φάνηκε να ξαφνιάζεται από την παρουσία μας στη σπηλιά και πόζαρε με ιδιαίτερη άνεση στο φακό, σκεπτόμενος ίσως το πρώτο του μεταναστευτικό ταξίδι τον Οκτώβρη.

Η σημαντική αυτή όσο και συμβολική παρουσία του νεοσσού στη σπηλιά του Αγίου αποτέλεσε άλλο ένα επιπλέον κίνητρο για την ομάδα των ορνιθολόγων, προκειμένου αυτός να υπάρξει αντικείμενο περαιτέρω συστηματικής έρευνας (τοποθέτηση δακτυλιδιού, μετρήσεις διαστάσεων, γενετική ανάλυση σε επίπεδο DNA κλπ). Όσο για την ονομασία του, αυτή δε μπορούσε να ήταν άλλη από «Διονύσης».

"ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΟΡΑ ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΧΑΣΟΥΜΕ (μια καμένη έκθεση)" στη Ζάκυνθο

Στις 18 Οκτωβρίου 2008, στο Μεταβυζαντινό Μουσείο Ζακύνθου (Πλατεία Σολωμού) άνοιξε τις πύλες της στο υποψιασμένο κοινό η οικολογικού ενδιαφέροντος περιοδεύουσα πόλεις της Ελλάδας Έκθεση "Αυτή τη φορά να μην ξεχάσουμε (μια καμένη έκθεση)", που αφορά στις πρωτοφανείς και καταστρεπτικότατες Πυρκαγιές του Καλοκαιριού του 2007.

Την τοπική διοργάνωση ανέλαβε και πραγματοποίησε με απόλυτη επιτυχία η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ζακύνθου, ενώ συμμετέχουν ως συνδιοργανωτές η Ιερά Μητρόπολη, η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση - Τμήμα Περιβάλλοντος, το Επιμελητήριο, η Διεύθυνση Δασών, η Πυροσβεστική Υπηρεσία Ζακύνθου και το Τμήμα Οικολογίας και Περιβάλλοντος του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων.

Οπως αναφέρουν οι πρωτοστάτες της όλης προσπάθειας, η Έκθεση αυτή αποτελεί μια απόπειρα, ώστε «να συντηρήσουμε τη μνήμη, ημών των ιδίων πρώτα απ’ όλα, και αν γίνεται να απλώσουμε τον διάλογο, ενώ με τη φιλοδοξία αυτή, η θα αποτελέσει ένα μικρό, γόνιμο, αντιπλημμυρικό ανάχωμα, ανάμεσα στην Οργή και την Αδιαφορία».

Πλήθος ευαισθητοποιημένων Καλλιτεχνών συμμετέχουν, με κορυφαίο τον ποιητή και οικολόγο Νάνο Βαλαωρίτη.

Η Έκθεση της Ζακύνθου δεν είναι ολόκληρη, όπως δηλαδή ξεκίνησε στην Αθήνα, λόγω έλλειψης του κατάλληλου χώρου, στον οποίον θ' αναπτύσσονταν τα έργα. Τα ήδη αναρτηθέντα όμως είναι ενδεικτικά και δηλωτικά της Τραγωδίας του περσινού καυτού Καλοκαιριού.

Στη μεγάλη πρωταρχική Έκθεση, πλην του Βαλαωρίτη, συμμετέχουν με έργα τους οι καλλιτέχνες: Κωστής, Ιάκωβος Χατζησταύρου, Μαριάντζελα Ζανέτου, Σοφία Κοψίδου, Ελενα Ακύλα, Κώστας Κουτσαυτίκης, Μαρία Λέτσιου, Αγγελική Κόρκου, Ελένη Πολιτοπούλου, Μαρίλη Ζαρκαδά, Βάσω Σοφρά, Ιων Πανόπουλος, Αλέκος Σταματόπουλος, Ανδρό, Κατερίνα Κατσιφαράκη, Κώστας Κολημένος, Κώστας Στεργίου, Λουίζα Γκουλιαλμάκη, Αγγελική Μπαρδάκη, Μαρία Καραλουκά, Γιάννης Σκαρλάτος, Λίτσα Μουσούλη, Τζίμης Ευθυμίου, Γιώργος Χουρχουλής, Παναγιώτα Αποστολοπούλου, Ελλη Γρίβα, Κοσμάς Λιλικάκης, Ράνια Καραμούζη, Ευγενία Καραμούζη, Χρήστος Αποστολάκης, Γιάννης Κουτρούλης, Γιάννης Μπέσκος, Γιούλα Γαζετοπούλου, Ηλίας Πούλος, Ελένης Πολυχρονάτου.

Στην Έκθεση της Ζακύνθου προστέθηκαν εφτά έργα ισάριθμων Καλλιτεχνών της Ζακύνθου, των: Ελένης Γούναρη, Διονύση Ματαράγκα, Αθηναΐδος Ξένου, Θάλειας Ξένου-Ξενάκη, Κώστα Πλέσσα, Μίκας Συμβουλίδου και Έφης Χασάπη. Αυτά τα συγκεκριμένα έργα μπορείτε να τα δείτε σε ιδιαίτερη ανάρτησή μας εδώ.

Κλείνοντας αυτή τη σύντομη παρουσίαση, δανειζόμαστε και πάλι λόγια των πρωταρχικών διοργανωτών για το πώς και το γιατί της Έκθεσης:

"Το καλοκαίρι που μας πέρασε όλοι νοιώσαμε ανίσχυροι, αμήχανοι, προδομένοι και φτωχότεροι. Αυτή τη φορά, το κύμα της φωτιάς δεν φάνηκε να αφήνει ορθό κανένα άλλοθι, καμία δικαιολογία κανένα εφησυχασμό, όχι μόνο για την καταστροφή της ζωής, αλλά και του αρχαίου τοπίου, της ιδιαίτερης αίσθησης αυτού του τόπου, που όπως και να έχει δεν είναι ιδιοκτησία ή κληρονομιά μας, αλλά κτήμα όλης της ανθρωπότητας. Και η κοινωνία αυτής της εποχής, αυτής της χώρας, ίσως μείνει στην μνήμη σαν μία κοινωνία ανάξιων κληρονόμων.

Αυτό, λίγο πολύ γνωστό σε όλους, δεν θα το συζητούσαμε ίσως, αν δεν βρισκόμασταν μπροστά σε δύο φαινόμενα:

1. Την θριαμβευτική επέλαση των κατασκευαστικών εταιριών και των αιωνίων συμφερόντων, πάνω στην καμένη γη.

2. Το εφήμερο της συνείδησης, που μπαίνει σε ψύξη, μόλις αλλάξει το πρόγραμμα των ειδήσεων της τηλεόρασης.

Σε μία προσπάθεια να συντηρήσουμε τη μνήμη, ημών των ιδίων πρώτα από όλα, και αν γίνεται να απλώσουμε τον διάλογο, ξεκινά αυτή η έκθεση «άμεσης Δράσης».

[Φωτογραφίες από την Έκθεση: π. Π.Κ.]