Η Ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη, κατά την επίσκεψή του στην Δ.Ε.Η. Κοζάνης

(30 Ἰουνίου 2012)

Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Σερβίων καὶ Κοζάνης κύριε Παῦλε, 

Ἱερώτατοι καὶ Θεοφιλέστατοι ἅγιοι ἀδελφοί, 

Ἐντιμότατε Διευθυντὰ τοῦ Ἀτμοηλεκτρικοῦ Σταθμοῦ Ἁγίου Δημητρίου κύριε Νικόλαε Ἀποστολίδη καὶ λοιποὶ ἐργαζόμενοι ἐν αὐτῷ, 

Τέκνα ἡμῶν ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, 

Κατ᾿ ἀρχὴν ἐπιθυμοῦμεν νὰ σᾶς εὐχαριστήσωμεν διὰ τοὺς εὐγενεῖς σας λόγους καλωσορισμοῦ καὶ ἐνημερώσεως περὶ τῆς λειτουργίας τῆς σημαντικωτάτης ταύτης ἐργοστασιακῆς μονάδος, ἡ ὁποία ἔχει ὅλως ἰδιαιτέραν θέσιν εἰς τὴν ζωὴν τῶν κατοίκων τῆς περιοχῆς, προσφέρουσα ἐργασίαν εἰς πολλοὺς ἐξ αὐτῶν καὶ ἐξασφαλίζουσα εἰς μεγάλας ἐκτάσεις τῆς xώρας τὸ ἀπαραίτητον διὰ τὴν ἐποχήν μας ἀγαθὸν τῆς ἠλεκτρικῆς ἐνεργείας. 

Κατ᾿ αὐτὸν τὸν τρόπον, ἡ μεγάλη αὕτη μονὰς παραγωγῆς ἠλεκτρικοῦ ρεύματος, ἡ μεγαλυτέρα, ὡς πληροφορούμεθα, τῆς χώρας, συμβάλλει οὐσιαστικῶς εἰς τὴν οἰκονομικὴν καὶ τὴν ἐν γένει ἀνάπτυξιν τῆς περιφερείας τῆς Κοζάνης, διότι ἀφ᾿ ἑνὸς μὲν ἡ δημιουργία θέσεων ἐργασίας ἀποτελεῖ ἀντίδοτον εἰς τὴν ἀνεργίαν καὶ ἐνθαρρύνει τοὺς κατοίκους νὰ παραμείνουν εἰς τὸν τόπον των, ἀφ᾿ ἑτέρου δὲ ἡ παραγωγὴ ἠλεκτρικοῦ ρεύματος συντελεῖ εἰς τὴν δημιουργίαν προϋποθέσεων διὰ τὴν οἰκονομικὴν αὐτάρκειαν τῆς χώρας. 

 Ἡ ἐργασία εἶναι ὄντως μέγα ἀγαθόν, ὄχι μόνον διὰ τὴν ἐξασφάλισιν τοῦ βιοπορισμοῦ, ἀλλὰ καὶ διότι διὰ τῆς δημιουργικῆς ἐνασχολήσεως ὁ ἄνθρωπος ἀποφεύγει τὴν νωθρότητα καὶ τὰ σύμφυτα μὲ αὐτὴν πάθη, ἐφ᾿ ὅσον, ὅπως ἤδη ἀπ᾿ ἀρχαιοτάτων χρόνων διεπιστώθη, «ἀργία μήτηρ πάσης κακίας». Εἶναι δὲ τόσον σημαντικὴ ἡ ἐργασία διὰ τὴν πνευματικὴν ὑπόστασιν τοῦ ἀνθρώπου, ὥστε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος νὰ λέγῃ κατηγορηματικῶς: «εἴ τις οὐ θέλει ἐργάζεσθαι, μηδὲ ἐσθιέτω» (Β΄ Θεσσ. γ΄ 10). 

Δυστυχῶς ὅμως, κατὰ τὰς ἡμέρας μας παρατηρεῖται ἐκτροπὴ ἀπὸ τῆς ὑγιοῦς περὶ ἐργασίας ἀντιλήψεως καὶ ἐπιδιώκεται δι᾿ αὐτῆς ἡ μὲ κάθε τρόπον αὔξησις τοῦ εἰσοδήματος, προκειμένου νὰ ὑπάρχῃ ἡ δυνατότης τῆς ἀποκτήσεως πληθώρας καταναλωτικῶν ἀγαθῶν συμφώνως πρὸς τὰς ἐπιταγὰς ἑνὸς ὑλόφρονος πνεύματος, ξένου ὄχι μόνον πρὸς τὴν χριστιανικὴν διδασκαλίαν, ἀλλὰ καὶ γενικώτερον πρὸς τὰς παραδόσεις τοῦ Γένους μας. Ἡ τοιαύτη στάσις ἐπιφέρει τὴν ἐρήμωσιν τῆς ψυχῆς τοῦ καταναλωτοῦ ἐκ τῶν εὐγενῶν αἰσθημάτων συμπαραστάσεως πρὸς τοὺς οἰκονομικῶς ἀσθενεστέρους συνανθρώπους καί, κατ᾿ οὐσίαν, πνευματικὴν πτώχευσιν. Οὕτως, ἐν ἐποχῇ ἀφθονίας ἀγαθῶν, ἐμφανίζεται τὸ παράδοξον τῆς ηὐξημένης δυστυχίας, εἰς ἐπιβεβαίωσιν τοῦ λόγου τοῦ οὐρανοβάμονος Μεγάλου Βασιλείου: «Πένης ἐστὶν ὁ πολλῶν ἐνδεής. Πολλῶν δὲ ἡμᾶς ἐνδεεῖς ποιεῖ τὸ τῆς ἐπιθυμίας ἀκόρεστον» (πρβλ. Ὁμιλία πρὸς τοὺς πλουτοῦντας, PG 31, 292). 

Εἰς τὴν ἀπληστίαν ἄλλωστε καὶ τὴν ἔλλειψιν εὐαισθησίας διὰ ὁποιονδήποτε ὂν ἐκτὸς τοῦ ὑπερτροφικοῦ «ἐγώ» ὀφείλεται οὐσιαστικῶς καὶ ἡ οἰκολογικὴ κρίσις, διότι ὁ ἄπληστος ἄνθρωπος δὲν ἐνδιαφέρεται παρὰ μόνον διὰ τὴν ἱκανοποίησιν τοῦ πάθους του καὶ οὕτω καταληστεύει τὴν φύσιν ἀγωνιζόμενος νὰ λάβῃ ἐξ αὐτῆς τὸ μέγιστον δυνατὸν κέρδος. Ἐπὶ παραδείγματι, ἐπιδίδεται εἰς τὴν ἀλόγιστον ξύλευσιν τῶν δασῶν, χωρὶς νὰ φροντίζῃ διὰ τὴν ἀντικατάστασιν τῶν κοπτομένων δένδρων, παραβλέπων τὸ γεγονὸς ὅτι αἱ πέραν τοῦ μέτρου παρεμβάσεις εἰς τὸ περιβάλλον θίγουν τὰς εὐαισθήτους ἰσορροπίας τοῦ οἰκοσυστήματος μὲ ἀλγεινὰ ἀποτελέσματα δι᾿ ὁλοκλήρους λαοὺς καὶ κατ᾿ ἐπέκτασιν δι᾿ ὅλην τὴν γῆν. Ἄλλο παράδειγμα ἀπληστίας ὑπευθύνου διὰ τὸ οἰκολογικὸν πρόβλημα ἀποτελοῦν τὰ ἐργοστάσια τὰ ὁποῖα διὰ λόγους κακῶς ἐννοουμένης οἰκονομίας δὲν λαμβάνουν τὰ δέοντα μέτρα βιολογικοῦ καθαρισμοῦ τῶν ἀποβλήτων των καὶ κατ᾿ αὐτὸν τὸν τρόπον καθίστανται πηγαὶ ρυπάνσεως τοῦ περιβάλλοντος. 

Περαιτέρω, εἰς τὰς αἰτίας ἐπιβαρύνσεως τοῦ περιβάλλοντος συγκαταλέγεται καὶ ἡ ὑπερβολικὴ κατανάλωσις ἠλεκτρικοῦ ρεύματος, προκαλοῦσα τὴν ἀνάγκην ἀντιστοίχου αὐξήσεως τῆς παραγωγῆς, ἰδίως ὅταν δι᾿ αὐτὴν χρησιμοποιοῦνται ἀναλώσιμοι φυσικοὶ πόροι, ὡς ὁ λιγνίτης, τὸ πετρέλαιον κ.λπ., εἰς ἀντίθεσιν πρὸς τοὺς ἀνανεουμένους ὡς ἡ ἡλιακὴ ἐνέργεια. Ἡ ἀνεπαρκὴς συντήρησις τῶν ἠλεκτρικῶν συσκευῶν, συχνάκις δὲ καὶ ἡ ὑπέρμετρος χρῆσις των, ὡς ἐπὶ παραδείγματι ὅταν διὰ τὰς καθημερινὰς οἰκιακὰς ἀνάγκας μεταχειρίζεται κάποιος ἠλεκτρικὸν μαχαίριον, ἀποτελοῦν παράγοντας σπατάλης τοῦ ἠλεκτρισμοῦ. Τὰ παραδείγματα δύνανται δυστυχῶς νὰ πολλαπλασιασθοῦν, δὲν θὰ ἠθέλομεν ὅμως νὰ σᾶς κουράσωμεν. Σκοπός μας ἐξ ἄλλου δὲν ἦτο νὰ ἐξαντλήσωμεν τὸ θέμα τοῦτο, ἀλλὰ ἁπλῶς νὰ τὸ θέσωμεν καὶ νὰ προβληματίσωμεν τοὺς συμπολίτας σας οἱ ὁποῖοι ἐνδεχομένως δὲν ἔχουν ἀναλογισθῆ κάποιας πλευρὰς τοῦ ζητήματος. 

Πιστεύομεν βεβαίως ὅτι καὶ ἀπὸ μέρους σας καταβάλλετε κάθε δυνατὴν προσπάθειαν νὰ διαφωτίσητε τὸ κοινὸν καὶ ὅτι δίδετε ἀξιομίμητον παράδειγμα λαμβάνοντες πᾶσαν δυνατὴν μέριμναν, ὥστε ἡ χρησιμοποίησις τοῦ ἐνταῦθα κοιτάσματος τοῦ λιγνίτου διὰ τοὺς σκοποὺς τῆς ἠλεκτροδοτήσεως νὰ μὴ ἐπιβαρύνῃ κατὰ τὸ δυνατὸν τὸ περιβάλλον καὶ ὑποβαθμίζῃ οἰκολογικῶς τὴν περιοχήν. 

Ἡμεῖς ἀνεφέρθημεν εἰς τὴν οἰκολογικὴν κρίσιν, διότι ἐκ θεολογικῆς ἐπόψεως παρουσιάζεται ἀλληλένδετος πρὸς τὴν καθημερινότητα τοῦ ἀνθρωπίνου βίου τὴν ὁποίαν ἀντιπροσωπεύει ἡ ἐργασία, ἐφ᾿ ὅσον, εἰς τοὺς πρωτοπλάστους ἤδη, αἱ ἐντολαὶ τῆς ἐργασίας καὶ τῆς φυλάξεως τοῦ Παραδείσου ἐδόθησαν ἐκ παραλλήλου. Κατὰ συνέπειαν, καὶ ἡμεῖς ὀφείλομεν νὰ μεριμνῶμεν ὥστε ὁ λίαν καλὸς κόσμος τὸν ὁποῖον παρελάβομεν ἀπὸ τὰς χεῖρας τοῦ Παναγάθου Δημιουργοῦ νὰ διατηρῆται εἰς τὴν ἁρμόζουσαν κατάστασιν, δεικνύοντες οὕτω τὴν εὐγνωμοσύνην μας πρὸς τὸν Δωρεοδότην Θεὸν ἀλλὰ καὶ καλλιέργειαν καὶ λεπτότητα πνεύματος ἀνάλογον πρὸς τὴν χριστιανικήν μας ἰδιότητα. 

Ἀποχωροῦντες δὲ μετ᾿ ὀλίγον ἐκ τοῦ ζωτικοῦ τούτου κυττάρου τοῦ κοινωνικοῦ καὶ οἰκονομικοῦ βίου τῆς Κοζάνης, εὐχόμεθα εἰς ἐσᾶς προσωπικῶς, κύριε Διευθυντά, εἰς τὸ προσωπικὸν τοῦ ἐργοστασίου τούτου καὶ εἰς ὅλον τὸν ἀγαπητὸν λαὸν τῆς περιοχῆς πᾶσαν ἀπὸ Θεοῦ εὐλογίαν καὶ ἐνίσχυσιν, ὥστε νὰ προοδεύητε εἰς τὴν ἐργασίαν καὶ τὴν προσωπικήν σας ζωήν, ἀπολαμβάνοντες λελογισμένως τὰς δωρεὰς τῆς πολυπαθοῦς γῆς καὶ καρπούμενοι τὴν ὄντως χαρὰν καὶ εὐτυχίαν.